Translate

Thứ Ba, 23 tháng 12, 2014

Angela Merkel, người phụ nữ quyền lực nhất thế giới

Đằng sau của một người phụ nữ Đức ít nói: Sự thăng tiến đáng kinh ngạc của Angela Merkel, người phụ nữ quyền lực nhất thế giới


image001Herlinde Koelbl đã chụp ảnh cho Merkel từ năm 1991. Koelbl nói rằng Merkel luôn luôn có một chút “ngượng”, nhưng “bạn có thể cảm nhận được sức mạnh của cô ấy ngay trong lần gặp đầu tiên.”
Một buổi chiều mùa hè ở Reichstag, ánh sáng của Berlin rọi qua mái vòm kính lớn, xuyên qua những nhóm khách du lịch đông dần ở các đoạn đường xoắn ốc, và đi vào hội trường chính của quốc hội. Một nữa số ghế của các thành viên vẫn còn trống.Trênbục có một người mặc áo khoác hồng, bộ quần áo màu đen và đầu tóc ngắn, đầu hơi cúi để đọc diễn văn từ một tập tài liệu. Angela Merkel, Thủ tướng của nước Cộng hoàn Liên bang Đức và là một người phụ nữquyền lực nhất thế giới, đang cố gắng làm một điều không mấy thú vị.
image002“Là một chính phủ liên bang, chúng ta đang thực hiện một chính sách gấp ba lần kể từ khi nền suy thoái ở Ukraina bắt đầu,” Merkel nói và mắt vẫn nhìn chăm chú vào tập tài liệu.Bà đọc không có giọng điệu, điều này khiến cho khán giả của bàmất tập trung.”Phần thứ nhất là hỗ trợ tập trung cho Ukraina, phần thứ hai là nổ lực không ngừng để tìm ra giải pháp ngoại giao trong cuộc đối thoại với Nga về cuộc suy thoái.” Nhiều năm qua, Merkel gặp khá nhiều khó khăn khi nói chuyện trước công chúng, tay của bà luôn luôn gặp vấn đề. Cuối cùng, bà đã học cách đặt các ngón tay của mình lại với nhau tạo thành hình kim cương và đặt ở trước bụng.
image003Reichstag được xây dựng dưới thời Kaiser Wilhelm I và Thủ tướng Otto von Bismarck năm 1880, khi nước Đức vừa mới thống nhất và nổ lực phát triển để trở nên hùng mạnh hơn ở Châu Âu. Hai ngày trước khi kết thúc Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất, đây cũng chính là lúc cuộc cách mạng Bôn-se-vich đang lan rộng khắp cả nước, một vị chính trị gia dân chủ xã hội bỏ giữa chừng bữa trưa của mình trong tòa Reichstag, đi lên ban công ở tầng hai để tuyên bố chấm dứt thời kì đế quốc Đức: “Cộng hòa Đức muôn năm!” Reichstag là một nơi hỗn loạn của quốc hội trong suốt thời kì Weimar và khởi đầu thời kì cai trị của Đức Quốc Xã. Cho đến một đêm ngày 27/02/1993, một đám cháy đã nổ ra trong sự hoài nghi và thiêu hủy gần như tất cả mọi thứ trong tòa nhà. Thủ tướng mới của Đức Adolf Hitler cùng với phụ tá của ông Joseph Goebbels đã chạy đến hiện trường và đổ lỗi cho những người cộng sản, lợi dụng cuộc suy thoái để trì hoãn quyền tự do dân sự, đè bẹp đối thủ và củng cố quyền lực cho đảng Quốc xã. Quốc hội đã bỏ phiếu để vô hiệu hóa điều này và Đảng Quốc xã cũng không sửa chữa tòa nhà bị hư hại. Vào cuối thế chiến thứ hai, Liên Xô nhận thấy Reichstag là biểu tượng của Đế chế thứ ba nên đã đặt nó làm mục tiêu hàng đầu trong cuộc chiến giành lại Berlin và tiến hành bao vây chặt chẽ. Bức ảnh về một người lính Hồng quân đang giương cao ngọn cờ Xô Viết được tạc theo phong cách cổ điển trên mái nhà trở thành hình ảnh tượng trưng cho thất bại của Đức.
Trong suốt cuộc chiến tranh lạnh, mái vòm của Reichstag bị phá hủy cùng với các bức tường đầy dấu vết của đạn là những di tích bỏ hoang ở vùng đất không có đàn ông thuộc trung tâm Berlin.Bức tường được xây dựng vào năm 1961, cách phía sau tòa nhà vài bước chân.Một cuộc đổi mới nhỏ vào những năm 60 đã giúp giữ nguyên các di tíchnày. Nói chungReichstag vẫn bị xa lánh mãi cho đến khi Bức tường bị sụp đổ vào năm 1989. Sau đó, vào giữa đêm ngày 03/10/1990, Tổng thống Richard von Weizsäcker đứng bên ngoài Reichstag tuyên bố cho một triệu người dân rằng nước Đức đã thống nhất trong tự do và hòa bình. Berlin đã trở thành thành phố thủ đô từ đó.
image004Khoảnh khắc bức tường Berlin bị phá bỏ
Trong những thập kỷ tiếp theo, mãi cho đến khi Bundestag bắt đầu chính thức triệu tập ở Reichstag, tòa nhà này mới được xây dựng lại với nhiều tranh luận gay gắt bởi vì đây là biểu tượng thống nhất của nước Đức cũng như sự sụp đổ của nó đã nói lên nhưng năm tháng độc tài toàn trị. Mái vòm tráng lệ do Norman Foster thiết kế thể hiện sự minh bạch và cởi mở. Những câu nói nổi tiếng về lối vào gồm các hàng cột đá lớn chống đỡ mái vòm như “DEM DEUTSCHEN VOLKE” (“Cho người dân Đức”) – đã làm tan chảy các khẩu đại pháo của Pháp từ các cuộc chiến tranh Napoleon và đã đồng hành trong suốt Thế chiến Thứ nhất. Nhưng sau cuộc tranh luận của quốc hội, một nghệ sĩ người Mỹ gốc Đức đã được giao nhiệm vụ xây dựng khu vườn với cụm từ khiêm tốn hơn “DER BEVÖLKERUNG” – “Cho người dân”, câu này không mang giọng điệu chủ nghĩa dân tộc như câu phương châm cũ. Câu này sẽ được thiết kế với dòng chữ màu trắng đặt trên nền cây cỏ.
image005

Trong suốt quá trình xây dựng lại, các thợ xây đã phát hiện các bức tranh phun sơn (graffiti) bằng chữ Kirin, do lính Hồng quân viết nguệch ngoạc trên các bức tường ở tầng hai. Sau một cuộc tranh luận khác, một số bức tranh này đã được giữ lại như là những lời nhắc nhở về lịch sử bao gồm: tên của người lính, “Moscow đến Berlin 9/5/1945″…
image006
Không có quốc gia nào lưu lại tên của những kẻ xâm lược trên những bức tường của một tòa nhà chính thức và quan trọng nhất đối với họ. Đây là một điều khá độc đáo và cũng là cách họ thể hiện thái độ hay quan điểm của mình đối với lịch sử trong tòa nhà Reichstag. Bằng cách kết hợp các khẩu hiệu của những người lính Nga chiến thắng trong tòa quốc hội của mình, Đức đã ghi nhớ rằng đây là những bài học quan trọng nhất trong quá khứ (những bài học mà chính bản thân người Nga đã đánh mất). Bằng cách sống với thực tại và hướng tới tương lai từ thế kỷ 20 trở đi, Đức đã giải thoát chính họ ra khỏi những điều tồi tệ nhất của lịch sử. Ở Berlin, những câu nhắc nhở này hiện diện khắp nơi, xung quanh bạn. Bước lên tàu điện ngầm U-Bahn ở Stadtmitte, giữa Đài tưởng niệm những người Do Thái bị sát hại ở Châu Âu và bảo tàng Topography of Terror của Gestapo và ngước lên nhìn video về những dòng tin trên tàu: “cách đây 80 năm PEN Club – Berlin buộc phải lưu vong.” Như chuyên gia tâm lý, người Đức đang đối diện với quá khứ của mình, họ không ngừng bàn luận về nó và chấp nhận nó.Chính điều này đã giúp họ giải phóng và tiến tới một cuộc sống thành công và tốt đẹp hơn.
image007Trên bục, Merkel tiếp tục kể về cuộc họp của nhóm G7 ở Brussels đã trục xuất thành viên thứ 8 của mình, Nga do cuộc chiến tranh ở Ukraina. Bà nói “Chúng tôi sẽ kiên trì khi nói đến việc thực thi quyền tự do, công lý và quyền tự quyết ở Châu Âu”. “Nhiệm vụ của chúng ta là bảo vệ Ukraina dựa trên quyết định của họ, và để đáp ứng những suy nghĩ cổ hủ về phạm vi ảnh hưởng từ thế kỷ 19 đến thế kỷ 20 là những câu trả lờitoàn cầu của thế kỷ 21.” Merkel đã đạt đến đỉnh điểm tu từ với giọng nói đều đều, chậm rãi của mình và cử chỉ tay tinh tế hơn, các ngón tay xòe rộng ra.
Vị Thủ tướng hoàn thành bài phát biểu của mình trong tiếng vỗ tay kéo dài và quay trở lại ngồi ở phía sau sân khấu, giữa các bộ trưởng nội các của mình. Merkel bị sụt cân sau một thời gian nằm liệt giường vào mùa đông năm ngoái do bị gãy xương chậu trong một tai nạn trượt tuyết xuyên quốc gia. Bà phải từ bỏ bánh mì kẹp xúc xích để dùng cà rốt thái nhỏ và do đó bà đã bị giảm hơn 9 kg. Khuôn mặt gầy, đôi mắt trũng sâu cùng với đôi má chảy xệ xuống thể hiễn rõ sự mệt mỏi của bà. Bà trở thành Thủ tướng từ năm 2005 và đã thắng cử nhiệm kì thứ 3 vào tháng 9 năm ngoái mà không có bất kì một đối thủ cạnh tranh nào.
Sau thủ tướng, đến lượt phe đối lập phát biểu. Các liên minh cầm quyền của Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo của bà Merkel và Đảng Dân chủ Xã hội có 80 phần trăm số ghế trong Quốc hội Đức. Đảng Xanh, những người đã thể hiện không tốt trong trong cuộc bầu cử năm ngoái đang gặp rắc rối trong việc phân biệt chương trình nghị sự của họ với chương trình của bà Merkel. Vào ngày này, vai trò của đảng đối lập được nhường lại cho đảng Die Linke, các đảng cánh tả chủ yếu thuộc các chính trị gia Đông Đức cũ, chiếm 10 phần trăm số ghế quốc hội. Sahra Wagenknecht, một người theo chủ nghĩa Mác chính thống mặc bộ đồ rực rỡ màu đỏ, bước đi đằng sau sân khấu và mắng bà Merkel về những chính sách kinh tế và ngoại giao của bà. Bà cho rằng chính điều này sẽ mang chủ nghĩa Phát xít quay trở lại Châu Âu.Wagenknecht nói “chúng ta phải chấm dứt vị trí nữa bá chủ cực kì nguy hiểm mà Đức dần dần tiến tới để trở lại chế độ Đức cũ tàn nhẫn.” Sau đó bà đã trích lời của sử gia người Pháp Emmanuel Todd: “Vô tình, người Đức đang mang lại tai họa cho những dân tộc khác ở châu Âu và sau đó là chính họ.”
Merkel lờ đi những gì bà Wagenknecht nói.Bà đang cười với Bộ trưởng Kinh tế Sigmar Gabriel và Bộ trưởng Ngoại giao Frank-Walter Steinmeier, cả hai đều là đảng Dân chủ Xã hội.Trong khi Wagenknecht buộc tội chính phủ ủng hộ chế độ Phát xít ở Kiev thì bà Merkel đứng dậy và nói chuyện với các bộ trưởng của mình ở hàng ghế sau.Bà trở về chỗ ngồi và lục lọi trong chiếc túi màu đỏ cam của mình.Bà đã liếc nhìn Wagenknecht và đó là cái nhìn lẫn lộn cảm xúc giữa sự nhàm chán và khinh bỉ.
Diễn giả kết thúc lời than van của mình và chỉ có những người bị cô lập ở phía xa bên trái của căn phòng vỗ tay cho các thành viên của Die Linke. Lần lượt, các nghị sĩ đảng Dân chủ và đảng Xanh tiến lên phía trước để bảo vệ Merkel. Katrin Göring-Eckardt, một vị lãnh đạo của đảng Xanh hỏi: “Làm sao bà có thể gán chúng tôi, người Đức với những kẻ Phát xít”. Một người phụ nữ khác từ đảng Die Linke ném trả một câu nói của Bertolt Brecht ở Göring-Eckardt: “Nếu ai không biết sự thật thì đơn giản đó là những kẻ ngốc. Tuy nhiên, những người biết sự thật mà cho đó là một lời nói dối thì chẳng khác nào là những kẻ phạm tội.”Göring-Eckardt bị xúc phạm. Phó chủ tịch đảng Bundestag ra lệnh cho một người phụ nữ ở đảng Die Linke theo dõi hiệp định. Merkel tiếp tục lờ đi cuộc trao đổi, bà quay lưng và rời khỏi hội trường. Sau đó, các hãng thông tấn của Đức sẽ nói về cuộc tranh cãi thường gây buồn ngủ trong Bundestag nhưng ngôn ngữ hình thể của Merkel đã cho thấy rằng: cuộc tranh cãi này chỉ do một thành phần nhỏ không đáng kể gây ra. Thủ tướng Merkel vẫn giữ quốc hội trong tầm kiểm soát của mình.
Sử gia Fritz Stern gọi thời kì thống nhất là “cơ hội thứ hai của Đức” – một cơ hội mới để có quyền lực ưu việt của Châu Âu sau giai đoạn thảm họa xâm lược từ thế kỉ trước. Merkel hoàn toàn phù hợp với nhu cầu của cơ hội thứ hai này. Một đất nước có thể sụp đổ do những người đàn ông hiếu chiến, tự cao và tài ăn nóicủa họthì đội ngũ phân tích của bà cùng với sự khiêm tốn của mình chính là những thế mạnh chính trị của bà. Ở một lục địa với nỗi sợ hãi về nước Đức luôn tồn tại thì chính Merkel đã giúp cho nước Đức hồi sinh và trở nên ít đáng sợ hơn.Göring-Eckardt nói với tôi “Có một nhân vật đã tiến cử Merkel trở thành một phần của chúng tôi.” Người Đức gọi Thủ tướng là Mutti hay là Mẹ. Những đối thủ của bà Merkel trong Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo là những người đầu tiên gọi bà với biệt danh này như là một sự xúc phạm, và dĩ nhiên là bà không thích nó. Tuy nhiên, sau này, cái tên này được công chúng biết đến nhiều hơn nên bà đã chấp nhận nó.
Trong khi hầu hết Châu Âu trở nên trì trệ thì Đức là một gã khổng lồ về kinh tế có tỉ lệ thất nghiệp thấp và các cơ sở sản xuất phục hồi nhanh chóng.Cuộc khủng hoảng thị trường tiền tệ đồng euro đang tiếp diễn đã biến Đức, một chủ nợ lớn nhất Châu Âu, thành một siêu cường quốc trong khu vực.Một trong những người viết về tiểu sử của bà Merkel gọi bà là “Vị Thủ tướng của Châu Âu.”Trong khi Mỹ đang lún sâu vào vấn đề bất bình đẳng thì Đức vẫn duy trì được đẳng cấp trung lưu của mình và có tính đoàn kết xã hội cao. Trong lúc những người biểu tình trẻ đang tập trung đông đúc ở các quảng trường công cộng của các nước trên thế giới thì người Đức lại đi nghe hòa nhạc ngoài trời và uống bia chúc mừng World Cup. Bây giờ hòa bình trở lại sau thời kì chủ nghĩa quân phiệt, Đức đã đứng ngoài các cuộc chiến tranh gần đây. Trong các cuộc bầu cử mới đây và tháng năm của E.U, cả hai bên cực tả và cực hữu đều trở nên nổi tiếng hơn trên toàn lục địa ngoại trừ Đức. Ở đây, người chiến thắng là những người có quan điểm ôn hòa, khuôn mặt của họ điềm tĩnh giống như những vị giáo sư kinh tế hay các vị giám đốc nhân sự. Họ mỉm cười trên các tờ áp phích chiến dịch.Không ai nổi tiếng hơn bà Merkel, nghười mà thậm chí không xuất hiện trên các lá phiếu.Chính trị Mỹ quá phân quyền đến nỗi Quốc hội hầu như không hoạt động nữa; sự đồng thuận ở Đức rất cao nên luật được ban hành từ quốc hội và hầu như không có tranh cãi gì.
Mariam Lau, một phóng viên chính trị cho tuần báo Die Zeit nói với tôi “Sự tự phê bình của người Đức góp phần cho sự thành công của họ – họ trở nên mạnh mẽ bằng cách tự trách móc bản thân mình.” “Và Merkel cũng tự hoàn thiện mình theo cách như vậy. Bà là một phần của qúa trình tự hoàn thiện bản thân của Đức.”
Trong số các nhà lãnh đạo người Đức, Merkel có ba điều bất thường: một người phụ nữ (ly hôn, tái hôn, không có con), một nhà khoa học (hóa học lượng tử), và là một Ossi (biệt danh chỉ các công dân Đông Đức). Những điều này mặc dầu đã khiến bà trở thành một kẻ ngoài cuộc trong nền chính trị của Đức nhưng cũng giúp bà thăng tiến một cách bất thường. Tuy nhiên có một số nhà quan sát nổ lực giải thích sự thành công của bà, họ xét trên mọi khía cạnh nhưng sau cùng thì lại tập trung vào chính bản thân của bà. Göring-Eckardt nói “Một số người cho rằng một điều không nên xảy ra đó là một người phụ nữ đến từ Đông Đức và không có tố chất đặc trưng của một chính trị gia thì không nên ngồi ở vị trí này.” Một người phụ nữ đến từ Đông Đức lại nói: “Họ không muốn nói bà là một người chính trị gia giỏi.” Trong suốt cuộc đời sự nghiệp của bà, Merkel đã khiến cho các chính trị gia, hầu hết họ là đàn ông, mạnh hơn và lớn hơn phải trả giá cao vì đã đánh giá thấp bà.
Merkel được sinh ra ở Hamburg, Đông Đức năm 1954.Cha bà, Horst Kasner là một linh mục trong Giáo hội Luther, một trong những tổ chức vẫn hoạt động trên cả hai miền nước Đức sau cuộc chiến tranh chia cắt đất nước. Ông đưa cả gia đình qua biên giới chỉ một vài tuần sau khi Angela sinh – và bất chấp mong muốn của vợ, ông tiếp tục đảm nhiệm nhiệm vụ của nhà thờ ở nước Cộng hòa Liên bang Đức. Năm đó, gần hai trăm ngàn người Đông Đức bỏ chạy theo hướng khác. Quyết định bất thường của Kasner khiến cho các mục sư Giáo hội Đông Đức gọi ông là “Kasner đỏ.” Joachim Gauck, nguyên là linh mục và là người bất đồng chính kiến, được bầu làm tổng thống Đức năm 2012. Một lần ông nói với đồng nghiệp của mình rằng người ở Giáo hội Luther theo Chủ nghĩa Cộng sản đã xa lánh Kasner, một thành viên của Liên bang Mục sư Tin lành do nhà nước quản lý. Nhiều người cho rằng, các động cơ của Kasner là tham vọng nghề nghiệp.
Gia đình Kasner có ba người con và Angela là con cả, lớn lên ở ngoại ô Templin, một thị trấn nằm trên đồi thông ở Brandenburg, phía Bắc Berlin. Gia đình Kasners sống trong chủng viện ở Waldhof, một khu vực bao gồm 30 toà nhà, nhiều trong số đó có từ thế kỉ 19, thuộc giáo hội Luther. Waldhof là nhà của hàng trăm người khuyết tật cả về thể chất lẫn tinh thần. Họ ở đây, học cách kinh doanh và trồng trọt. Ulrich Schoeneich, người quản lý bất động sản vào những năm 80, biết Kasners đã mô tả Waldhof thuộc Đông Đức như là một nơi ảm đạm. Ở đây, có đến 60 người đàn ông nhét trong một căn phòng nhỏ và không có đồ đạt gì ngoại trừ những cái giường. Một lần Merkel nhớ lại bà đã nhìn thấy một số người bị trói trên những băng ghế dài, nhưng bà cũng chia sẻ rằng “sống trong môi trường, xung quanh mình là những người khuyết tật là một trải nghiệm rất quan trọng đối với tôi. Tôi đã học được cách quay lại và đối xử với họ như những người người bình thường.”
Merkel được nuôi dạy trong nhà nước Cộng sản là một điều rất đỗi bình thường với bà. Bà đã chia sẻ với nhiếp ảnh gia người Đức Herlinde Koelbl vào năm 1991 rằng “Tôi chưa bao giờ cảm thấy G.D.R là quê hương của tôi” “Tâm hồn tôi đầy nắng và tôi luôn hi vọng rằng con đường của tôi cũng đầy nắng, không có chuyện gì xảy ra. Tôi không bao giờ cho phép mình tức giận hay căng thẳng. Tôi luôn sử dụng căn phòng trống mà Cộng hòa Dân chủ Đức cung cấp cho tôi. Ở đó không có bóng dáng của tuổi thơ.Và tôi không phải sống trong những mẫu thuẫn liên tục với nhà nước.” Trong suốt chiến dịch đầu tiên dành cho Thủ tướng, bà đã thể hiện ý định của mình một cách thẳng thắng: “Tôi đã quyết định nếu hệ thống trở nên quá tệ thì tôi sẽ cố gắng thoát ra. Nhưng nếu nó không đến nỗi nào thì tôi sẽ không đối đầu với nó bởi vì tôi sợ những thiệt hại mà nó có thể gây ra cho tôi.”
Là con gái của một linh mục Tin lành ở Tây Đức phải mang trong mình cả những đặc ân và trách nhiệm. Gia đình Kasners có hai chiếc xe hơi một là Trabant theo chuẩn Đông Đức, một cái hộp nhỏ không đủ mạnh để trở thành chủ đề của Kitschy Ostalgia, và một là chiếc Wartburg sang trọng, đây cũng là chiếc xe chính thức của giáo hội. Gia đình nhận quần áo và thức ăn từ người thân ở Hamburg, cũng như tiền ở hình thức “Forum checks”, có thể được đổi từ tiền Deutsche Marks và dùng để mua hàng hóa trong các quầy hàng của các khách sạn lớn ở phía Đông Berlin. Ở đây có bán các mặt hàng của phương Tây.Erika Benn, giáo viên tiếng Nga của bà Merkel ở Templin cho biết: “Họ là những con người tài năng.” Trong lúc đó, Giáo hội đã cho biết rằng gia đình Kasner phải liên tục sống trong sự nghi ngờ. Trong thời gian Angela con nhỏ, có nhiều tổ chức tôn giáo đến tìm và người ta nghi ngờ rằng họ là những tình báo của phương Tây. Vào năm 1994, một báo cáo chính thức về cuộc đàn áp ở Đông Đức kết luận “Đất nước của Martin Luther đã dần dần loại bỏ ảnh hưởng của Kito giáo vào cuối thời kì của Cộng hòa Dân chủ Đức”
Mẹ của Angela, Herlind là người chịu đựng nhiều nhất trong gia đình.Herlind là một giáo viên tiếng Anh và bà đã truyền cảm hứng học tập cho Angela. Hàng năm bà viết thư cho các cơ quan giáo dục để xin việc và bà đã nhận được câu trả lời là không có vị trí trống mặc dù họ đang thiếu giáo viên tiếng anh. Schoeneich, giám đốc Waldhof nói với tôi “Bà ấy luôn cảm thấy bị áp bức bởi chồng của bà.”
Cơ thể của Angela rất vụng về vì vậy mà bà thường tự gọi mình là “một kẻ ngốc biết di chuyển.”Lúc lên 5 tuổi, bà hiếm khi đi bộ xuống dốc mà không bị ngã.Bà chia sẻ “Những gì một người bình thường có thể làm hoặc thực hiện theo một phản xạ thì tôi phải suy nghĩ trước rồi làm theo một bài tập đến mệt mỏi.” Benn chia sẻ, tuổi thơ của Merkel không bao giờ có chuyện tán tỉnh; bà không quan tâm đến quần áo, “không lòe loẹt” và “đầu tóc thì trông như một cái nồi úp trên đầu.”Một lần một người bạn học cũ đã dán mác cho bà là thành viên của Câu lạc bộ Unkissed (không được hôn). (Người bạn học này, là cảnh sát trưởng của Templin sau này suýt nữa bị mất việc sau khi câu nói này được công bố.) Nhưng Merkel là một sinh viên xuất sắc và có động lực mãnh liệt. Một cộng sự chính trị lâu năm của Merkel đã theo bước bà trong những năm đầu ở Templin. Người cộng sự chính trị đó kể với tôi: “Bà nói ‘ông không hạ tôi, tôi sẽ hạ ông bằng vũ khí của tôi.'” “Và những vũ khí đó là sự thông minh, ý chí và sức mạnh.”
Khi Angela học lớp 8, Benn đã tuyển cô vào Câu lạc bộ tiếng Nga và đào tạo cô tham gia vào cuộc thi Olympic tiếng Nga ở Đông Đức. Khi tập các tiểu phẩm trong một căn phòng nhỏ của giáo viên, Benn đã khuyên bà hãy nhìn lên và mỉm cười khi mời một học sinh khác uống nước bằng tiếng Nga.”Em hãy thân thiện thêm một tí nhé.”Merkel đã đạt được nhiều giải, từ cấp toàn trường đến cấp quốc gia.Đây là một kì công mà bà đã cố gắng để làm rạng danh Frau Benn, một Đảng viên với những tham vọng trong một thị trấn nhỏ. Trong một căn hộ gọn gàng của mình ở Templin, Benn bây giờ đã 76 tuổi, tự hào chỉ cho tôi bằng chứng nhận chiến thắng năm 1969. Bà kể “tôi có một bức tượng bán thân của Lê Nin trong hầm rượu.”Không lâu trước khi Horst Kasner qua đời năm 2011, ông đã gởi cho một đồng nghiệp của Benn một bài báo với một tấm hình của bà Merkel đứng bên cạnh Tổng thống Nga Vladimir Putin.Đây đúng là một niềm vui đối với Benn, Putin đã phát biểu bày tỏ sự ngưỡng mộ của ông đối với một nhà lãnh đạo thế giới, người mà ông có thể nói chuyện bằng tiếng mẹ đẻ của mình.
Năm 1970, có một sự kiện đã thể hiện danh tiếng của gia đình Kasner.Tại cuộc họp Đảng địa phương, chiến thắng mới nhất của Câu lạc bộ tiếng Nga được công bố và Benn đã mong đợi để được khen ngợi.Benn bật khóc “khi một đứa trẻ, con của một nông dân và một công dân đoạt giải, đó là một cái gì đó.”.
Merkel học vật lý ở trường Đại học Leipzig và nhận bằng tiến sĩ lượng tử ở Berlin.Bà được phép tiếp tục theo đuổi các nghiên cứu sau đại học, điều này giúp bà không giẫm lên vết xe đổ của đảng cầm quyền. Ulrich Schoeneich, người trở thành thị trưởng của Templinsau khi thống nhất đất nước, đã thể hiện sự tức giận của mình khi hệ thống Đông Đức không làm khó được Merkel. Cha của Schoeneich, Harro cũng là một linh mục Tin lành nhưng không giống như Kasner, ông công khai sự bất đồng của mình đối với nhà nước. Ulrich Schoeneich không tham gia vào Hội Thanh niên Giải phóng Đức, lực lượng dự bị của đảng cầm quyền mà đại đa số thành phần tham gia là thanh thiếu niên Đông Đức, bao gồm cả Angela Kasner, bà đã tham gia đến khi trưởng thành. Schoeneich nói với tôi khi đề cập đến một tiểu sử gây tranh cãi gần đây “không chỉ là một người đã chết trong các hồ sơ mà còn là một quan chức đảm nhận trách nhiệm vận động và tuyên truyền.””Đây có thể được xem như giai đoạn đầu tiên trong cuộc đời của Angela M.”Ông ấy nói thêm, “Tôi biết chắc rằng bà ấy sẽ lấy được bằng tiến sĩ bởi vì bà rất năng động trong phong trào Thanh niên Giải phóng Đức, thậm chí là ngay cả sau khi tốt nghiệp.”Hầu hết mọi người nói rằng đó là sự ép buộc, nhưng tôi có thể chứng minh được các bạn không cần phải tham gia vào tổ chức này.”Một lần chính Merkel đã thừa nhận rằng việc bà tham gia vào hội Thanh niên Giải phóng đó chính là “bảy mươi phần trăm cơ hôi.”
Schoeneich không được phép hoàn thành các lớp học ở trường cấp 3, và tuổi trẻ của ông luôn núp sau cái bóng của một gia đình nguyên tắc.Angela Kasner có ý tưởng khác cho tương lai của mình và trở thành một đối thủ thụ động của chế độ. Evelyn Roll, một trong những người viết tiểu sử về bà Merkel đã tìm ra tài liệu Stasi được viết dựa trên các thông tin do bạn của bà Merkel cung cấp vào năm 1984. Bà Merkel được mô tả là “rất quan trọng đối nhà nước của chúng tôi,” và bà nói tiếp “bà ấy cảm thấy cảm động về nhu cầu cũng như các hành động Đoàn kết ở Hà Lan. Mặc dù Angela xem vai trò lãnh đạo của Liên Xô như là một chế độ độc tài mà tất cả các nước xã hội chủ nghĩa phải tuân theo. Ngôn ngữ Nga và văn hóa của Công đoàn Xô Viết thật sự đã thu hút bà.”
Rainer Eppelmann, một linh mục dũng cảm và bất đồng chính kiến với chế độ Cộng sản, người đã biết tới Merkel ngay sau khi Bức tường bị sụp đổ, ông từ chối chỉ trích bà.Ông nói “Chín mươi lăm phần trăm là tôi không phán xét gì cả.”Ông chia sẻ thêm “Hầu hết họ là những người kín tiếng.Họ không bao giờ nói những gì họ nghĩ, những gì họ cảm nhận, những điều khiến họ sợ.Thậm chí đến hôm nay, họ cũng hoàn toàn không nhận thức được điều này đã làm được gì cho dân chúng.””Để sống thật với hi vọng của bạn, tham vọng của bạn, niềm tin của bạn, mơ ước của bạn, bạn phải làm người hùng hai mươi bốn giờ.Và không ai có thể làm điều này.”
Sau năm 1989, phẩm chất này chính là cơ hội cho bà Merkel tham gia vào đảng dân chủ. Eppelmann giải thích “trong xã hội hiện đại, những người ít nói và cẩn thận như thế này luôn là những người khôn ngoan, họ luôn suy nghĩ kĩ trước khi nói. Họ phải suy nghĩ họ có thể nói như thế nào để không gây ảnh hưởng đến bản thân họ? Chúng ta có thể so sánh họ với một người chơi cờ.Và tôi đã rất ấn tượng vì bà suy nghĩ mọi thứ kĩ càng hơn và luôn hành động trước đối thủ của mình.”
Năm 1977, bà Angela đã cưới nhà vật lý học Ulrich Merkel vào tuổi 23, nhưng công đoàn nhanh chóng biết được và bà phải rời khỏi ông vào năm 1981. Bà trải qua thập kỉ suy tàn cuối cùng của đảng Cộng hòa Dân chủ Đức với vai trò là một nhà hóa học lượng tử tại Viện Khoa học Đông Đức, một cơ sở nghiên cứu ảm đạm đối diện vói doanh trại Stasi, ở phía đông nam Berlin. Bà là đồng tác giả của bài nghiên cứu “Đặc tính giao động của Hydroxyn bề mặt: Những tính toán theo mô hình không thực nghiệm bao gồm những độ lệch trong giao động điều hòa.” Bà là người phụ nữ duy nhất trong lĩnh vực lý thuyết hóa học – một người quan sát nhiệt tình những người khác, tò mò mãnh liệt về thế giới.
Những người dõi theo bà từ sự nghiệp đến thói quen khoa học về trí óc của bà Merkel để tìm ra chìa khóa dẫn đến sự thành công chính trị của bà. Một nhân viên cấp cao trong chính phủ nói: “Bà là người phân tích các tính huống giỏi nhất mà tôi biết.” “Bà nhìn sự việc từ nhiều chiều hướng khác nhau, suy luận và nói ‘Tôi nghĩ là nó sẽ xảy ra ở đây.'”Được đào tạo để nhìn thế giới vô hình về hạt và sóng, Merkel học các phương pháp tiếp cận vấn đề, so sánh bản vẽ, chạy kịch bản, định lượng các nguy cơ, lường trước hậu quả và ngay cả khi đưa ra quyết định, bà đều hoàn tất một thời gian trước khi sự việc đó xảy ra. Một lần bà kể chuyện về tuổi thơcủa bà, khi bà đứng trên một tấm ván lặn khoảng một tiếng đồng hồ trong giờ học bơi cho đến khi tiếng chuông reo lên thì cuối cùng bà cũng nhảy xuống.
Khả năng tách rời khoa học cùng với tính cẩn trọng dưới chế độ độc tài có thể là các đặc điểm bổ sung và trong trường hợp của bà Merkel, tính ít nói cùng với một ít trớ trêu đã khiến một phụ nữ phải đứng lên điều hướng thế giới của một người đàn ông. Một lần bà nói đùa với tờ báo Bild Zeitung rằng tính tự ti nó có hai mặt, “Trong phòng thí nghiệm, những người đàn ông luôn đặt bàn tay của họ lên tất cả các nút cùng một lúc.Tôi không thể bắt kịp điều này bởi vì tôi còn phải suy nghĩ.Nhưng khi mọi thứ đột nhiên đi đến “đỉnh điểm hay quá tải” thì các trang thiết bị sẽ bị hỏng.”Trong suốt sự nghiệp của mình, bà Merkel đã hình thành đức tính chờ đợi thời cơ và giữ im lặng.
Bernd Ulrich, phó biên tập của Die Zeit nói “bà không phải là người phụ nữ của những cảm xúc mạnh mẽ.” “Quá nhiều cảm xúc sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng suy luận của bạn.Bà nhìn chính trị dưới ánh mắt của một nhà khoa học.”Ông gọi bà là “một cái máy luôn học hỏi.” Volker Schlöndorff, đạo diễn phim “The Tin Drum” và nhiều phim khác nữa, đã biết đến Merkel trong nhiều năm sau khi đất nước thống nhất. Ông nói “Trước khi bạn muốn gây hấn với bà, bạn nên suy nghĩ kĩ bởi vì bà có thẩm quyền của ai đó để biết rằng mình đang làm đúng.” “Một khi bà đưa ra một ý kiến gì thì điều đó dường như “chắc như đinh đóng cột”, trong khi đó nếu tôi có ý kiến gì thì tôi phải thường xuyên xem lại.”
Mỗi sáng, Merkel lên S-Bahn đến Viện Khoa học từ căn hộ của bà ở Prenzlauer Berg, khu vực của người Bohemia gần trung tâm thành phố. Ở nhiều đoạn trải dài, tàu của bà chạy song song với Bức tường, các mái nhà của Tây Berlin gần như trong tầm tay.Đôi lúc bà đi với đồng nghiệp, Michael Schindhelm. Ông kể với tôi: “Từ mỗi buổi sáng, bạn phải đối mặt với sự phi lí của thành phố này.” Schindhelm nhận thấy Merkel là một nhà nghiên cứu nghiêm túc trong lĩnh vực hóa học-lý thuyết.Ông cảm thấy thất vọng vì bà đã không tiếp cận với các nhà xuất bản và khoa học phương Tây. Bất cứ khi nào đồng nghiệp của bà rời tòa nhà để chào mừng đoàn xe của một viên chức cấp cao từ thế giới của đảng Cộng sản thì bà ở lại. Schindhelm nói “Bà ấy thật sự muốn đạt được một cái gì đó.””Những người khác chỉ thích ngồi ở chỗ thoải mái trong khi đất nước đang trên đà bước xuống cống.”
Năm 1984, Schindhelm và Merkel bắt đầu ngồi làm việc chung trong một văn phòng và qua những tách cafe bà pha, mối quan hệ của họ trở nên gần gũi hơn. Cả hai đều có cái nhìn hơi chỉ trích về nhà nước Đông Đức. Schindhelm đã đi học ở Liên Xô 5 năm, và khi thông tin chính sách cải tổ của Mikhail Gorbachev được thực hiện ở Đông Đức, thông qua truyền hình Tây Đức, Merkel đã hỏi ông về tiềm năng cho những thay đổi cơ bản. Cả hai đều cảm thấy rằng thế giới bên kia bức tường đáng ao ước hơn. (Vài năm sau đó, Schindhelm, giám đốc opera và nhà hát tiết lộ rằng Stasi đã buộc ông phục vụ như là một người cung cấp thông tin mặc dù ông dường như chưa bao giờ phản bội ai.)
Vào một ngày năm 1985, Merkel đến văn phòng với bài phát biểu của Tổng thống Tây Đức, Richard von Weizsäcker vào dịp kỉ niệm 40 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ hai. Weizsäcker phát biểu trung thực chưa từng có về trách nhiệm của Đức đối với Holocaust và tuyên bố đất nước đã được giải phóng. Ông tin rằng người Đức có thể đối diện với quá khứ để tìm lại bản sắc và tương lai của họ. Ở phương Tây, các bài phát biểu chính là một bước ngoặc về sự trở lại nền văn minh của đất nước. Nhưng ở Đông Đức, nơi mà tư tưởng đã bóp méo lịch sử về Đế chế Thứ 3 đến nỗi không còn nhận ra thì bài phát biểu hầu như không được biết đến. Thông qua sự quen biết với Giáo hội, Merkel đã có trong tay một bản sao hiếm có và nó đã để lại cho bà một ấn tượng sâu sắc.
Là một cư dân của Đông Đức có nghĩa là phải giữ trọn niềm tin với tư tưởng của nước Đức cho dù những người Tây Đức có ít niềm tin hơn đã từ bỏ sự thống nhất của đất nước. Khi Đông Đức tan rã, công dân của họ cũng không còn gì để bám trụ, trong khi đó những người Tây Đức được dạy phải kìm nén cảm xúc về về chủ quyền quốc gia. Schindhelm nói “Con người thật sự đang thiếu bản sắc và chính điều này đã tạo một lỗ hổng lớn cho ý nghĩa tồn tại của bạn.” Sự hứng thú của Merkel về bài diễn văn cho thấy rằng “bà có một sự đam mê đặc biệt đối với Đức về đất nước, lịch sử và văn hóa của nó.”
Năm tới, Merkel được cấp phép đến Hamburg để dự đám cưới một người bà con của bà.Sau một chuyến tàu thoải mái đến Tây Đức, bà trở về Đông Berlin, nơi được cho rằng hệ thống xã hội chủ nghĩa đã bị tiêu diệt.Schindhelm nói “bà đã quay trở lại, rất ấn tượng nhưng bà đã quay trở lại” “Bà vẫn trung thành với đất nước bởi vì gia đình của bà ở đó.”Khi Merkel ở những năm đầu của độ tuổi 30, bà đã mong đến năm 2014, khi đó bà sáu mươi tuổi, bà có thể nhận lương hưu và đi du lịch ở California.
Cuộc sống thứ hai của Merkel bắt đầu vào một đêm, ngày 9 tháng 11 năm 1989. Thay vì cùng với đám đông cuồng nhiệt đổ qua phía bên kia của bức tường đã được mở thì bà đi xông hơi với bạn của bà vào mỗi tối thứ năm hàng tuần. Sau đó, bà vượt qua phía Tây với một đám đông ở biên giới Bornholmer Strasse, nhưng thay vì tiếp tục với những người Ossis khác đến khu mua sắm cao cấp ở Kurfürstendamm, bà trở về nhà nghỉ ngơi để đi làm việc vào sáng hôm sau. Hành động của bà trong đêm trọng đại đã bị chế nhạo như là một dấu hiệu của sự tầm thường và thiếu cảm xúc. Nhưng vài tháng sau đó, không có một người Đông Đức nào có thể thưởng thức được sự tự do với một niềm hứng khở hơn Merkel. Một vài nguyên tắc nhỏ trở thành bằng chứng trong sự nghiệp chính trị của bà, một trong số đó là quyền mưu cầu hành phúc. Göring-Eckardt, lãnh đạo của đảng Xanh nói: “Bà thật sự không có nhiều cảm xúc nhưng sự tự do là rất quan trọng.” “Và dĩ nhiên, điều này liên quan đến những trải nghiệm lớn lên trong một xã hội nơi mà báo chí bị kiểm soát, sách bị cấm và đi lại cũng bị cấm.”
Một tháng sau khi Bức tường sụp đổ, Merkel đến thăm các văn phòng của một nhóm chính trị mới có tên gọi là Democratic Awakening (Thức tỉnh dân chủ) gần căn hộ của bà. “Tôi có thể giúp gì được không?” bà hỏi. Bà sớm lắp lập hệ thống máy tính văn phòng do chính phủ Tây Đức đóng góp. Bà tiếp tục quay lại. Ban đầu hầu như không có ai chú ý đến bà. Vào thời điểm khi mọi thứ xảy ra nhanh chóng, cơ hội và hoàn cảnh có thể khiến tất cả mọi thứ trở nên khác biệt. Vào tháng ba năm 1990, lãnh đạo đảng Democratic Awakening, Wolfgang Schnur bị lộ là người cung cấp thông tin cho Stasi, và tại một cuộc họp hội đồng quản trị khẩn cấp Rainer Eppelmann, một mục sư bất đồng chính kiến đã được chọn để thay thế ông. Merkel đã được yêu cầu xử lý đám nhà báo ồn ào ngoài cửa và bà đã làm điều này trong sự bình tĩnh. Sau các cuộc bầu cử của Đông Đức vào tháng ba năm đó, Eppelmann đã đề cử Merkel trở thành phát ngôn viên cho Phó Thủ Tướng được bầu cử dân chủ đầu tiên và cuối cùng của đất nước, Lothar de Maizière.
Eppelmann nhớ lại “bà đã làm việc rất chăm chỉ.””Bà chưa bao giờ đặt mình lên hàng đầu.Bà biết rằng bà phải làm việc ở đây và phải làm tốt, nhưng không phải để trở thành sếp.Lothar de Maizière mới là sếp.”De Maizière đã có phát ngôn viên, vì vậy Merkel trở thành phó.Eppelmann nói “vị phát ngôn viên Số 1 luôn khoe khoan trong bà mới là người làm tất cả mọi việc.”Bằng cách này, bà đã chiếm được lòng tin của Maizière và ông đã cho phép bà viếng thăm các thủ đô của các nước cùng với ông. Một lần ông đã mô tả Merkel trông giống như “một nhà khoa học Cộng hòa Dân chủ Đức điển hình”, người luôn mặc cái váy rộng, đôi dép của chúa Giêsu và đầu tóc luôn được cắt ngắn.” Sau một chuyến đi nước ngoài, ông đã bảo quản lý văn phòng của ông đưa bà đến cửa hàng áo quần.
Vào đầu những năm chín mươi, hàng tháng Volker Schlöndorff bắt đầu ăn tối với một nhóm nhỏ bao gồm Merkel và cộng sự của bà, một nhà khoa học khác có tên là Joachim Sauer. (Họ đã cưới nhau vào năm 1998.) Một số thành viên đến từ Đông Đức và có một số đến từ Tây Đức. Trong mỗi bữa ăn, chủ tọa sẽ kể về những gì mà họ đang làm, đang phát triển và kể về cuộc sống của họ như thế nào ở một phần của nước Đức. Schlöndorff nhận thấy Merkel là một người bạn giao tiếp nghiêm túc nhưng dí dỏm. Vào một buổi tối trong một ngôi nhà thôn quê cực kì đơn xơ mà Merkel và Sauer đã xây dựng, gần Templin, bà và Schlöndorff đã đi dạo qua những cánh đồng. Schlöndorff nhớ lại “Chúng tôi đã nói về nước Đức, nó sẽ như thế nào trong tương lai.” “Tôi thử châm biếm và mỉa mai rằng tôi sẽ không đồng hành với bà nữa. Dường như Bà ấy đã nói rằng ‘Thôi mà, hãy nghiêm tí nào, đây là vấn đề không thể đùa được.'”
Quyết định tham gia chính trị của bà Merkel rất khó hiểu.Bà ít khi nói về cuộc sống cá nhân cũng như chưa bao giờ giải thích các quyết định của bà trước công chúng.Đây không phải là kế hoạch sự nghiệp dài hạn.Như hầu hết những người Đức khác, bà không thể lường trước được sự sụp đổ của chế độ Cộng sản và các cơ hội được sinh ra từ đó. Nhưng khi thời cơ đến, bà Merkel, một người phụ nữ có tham vọng, một người độc thân, không con cái ở độ tuổi giữa những năm 30 và làm việc trong một tổ chức của Đông Đức không có tương lai,   đã hiểu rằng chính trị sẽ là nơi năng động nhất trong thời kì mới của nước Đức. Schlöndorff nói “bà nắm bắt cơ hội không một chút do dự.”
Thống nhất đất nước có nghĩa là sát nhập Đông Đức với Tây Đức lại làm một. Việc sát nhập này đã yêu cầu trao các vị trí hàng đầu trong chính phủ cho Đông Đức. Giới tính và tuổi trẻ của Merkel đã khiến bà trở thành một sự lựa chọn đặc biệt. Vào tháng 10 năm 1990, bà giành được một ghế trong Bundestag mới, ở Bonn.Đây là thủ đô đầu tiên của nước Đức thống nhất.Bà đã tự giới thiệu mình với Chancellor Helmut Kohl, và Maizière đã cho rằng chính Kohl đã đưa bà vào nội các của ông.Merkel thừa nhận với báo chí rằng bà đã rất ngạc nhiên khi người ta gọi bà một vị tướng của những người phụ nữ và thanh niên trong khi đó bà không hề quan tâm đến điều này. Bà không phải là một chính trị gia về nữ quyền, cũng không phải là người cân bằng kinh tế cho Đông Đức cũ. Bà không có chương trình nghị sự gì cả. Theo Karl Feldmeyer, phóng viên chính trị của Feldmeyer Allgemeine Zeitung “đối với tôi bản năng hoàn hảo về quyền lực là đặc điểm chính của vị chính trị gia này.”
Kohl với vai trò của một chính khách đã giới thiệu Merkel với giới chức sắc nước ngoài bằng cách tạo cho họ sự tò mò.Ông làm giảm uy tín của bà bằng cách gọi bà là “mein Mädchen”-con gái của tôi.Bà phải học cách sử dụng thẻ tín dụng.Kohl luôn nổi bật trong các cuộc họp của nội các trong khi đó Merkel hiếm khi phát biểu mặc dù bà đã chuẩn bị rất tốt.Merkel muốn tiếp nhận thông tin một cách hiệu quả và không muốn bộc lộ tính cách thẳng thắng và nóng tính của mình.Theo người viết tiểu sử về bà, Evelyn Roll, bà ấy luôn được gọi với biệt danh “Angie the Snake” và có tiếng về việc ít khi bị chỉ trích. Năm 1994, Merkel được giao cho trọng trách về môi trường, bà ngay lập tức sa thải công chức hàng đầu của bộ sau khi ông nói bà sẽ cần sự giúp đỡ của ông để điều hành mọi thứ.
Năm 1991, Herlinde Koelbl, một nhiếp ảnh gia bắt đầu chụp ảnh Merkel và một số chính trị gia người Đức khác cho một nghiên cứu được gọi là “Dấu vết của Quyền lực.” Ý tưởng của bà là cuộc sống trong mắt công chúng đã thay đổi họ như thế nào trong vòng một thập kỉ. Hầu hết những người đàn ông như Gerhard Schröder, đảng Dân chủ Xã hội trở thành Thủ tướng năm 1998, và Joschka Fischer, bộ trưởng bộ ngoại giao, dường như luôn cảm thấy mình quan trọng hơn người khác. Merkel vẫn là chính mình, Koelbl nói với tôi: “ngôn ngữ cơ thể của nà có một chút bất tiện.” Nhưng cô ấy cũng nói thêm “Bạn có thể cảm nhận được sức mạnh của bà ấy ngay từ cái nhìn đầu tiên.”Trong bức hình đầu tiên, cằm của bà hơi hạ xuống và nhìn lên vào máy ảnh-không phải vì xấu hổ mà là thận trọng. Hình ảnh tiếp theo thể hiện sự tự tin hơn. Trong các phiên họp, Merkel luôn luôn vội vã và không bao giờ phát biểu.Koelbl nói “Schröder và Fischer đều hảo huyền” “Merkel không hảo huyền.Chính điều này đã giúp bà bởi vì nếu bạn hảo huyền tức là bạn chủ quan.Nếu bạn không hảo huyền thì bạn khách quan hơn.’
Chính trị dân chủ là một trò chơi của Tây Đức và Merkel phải học cách chơi có phương pháp.Điều này đòi hỏi bà phải học cách kiểm soát cơ thể của mình.Bà đã luyện tập quá chăm chỉ đến nỗi một số đồng nghiệp từ Đông Đức trước đây cảm thấy lo ngại.Petra Pau, một thành viên cấp cao của Bundestag ở Die Linke, một lần bắt gặp Merkel nói “Chúng ta những người Tây Đức.”Nhưng điều gì đã khiến Merkel trở thành một nhân vật có khả năng thay đổi chính trị Đức với vẻ bên ngoài như vậy. Bà tham gia vào Liên minh Dân chủ Cơ đốc (C.D.U) sau khi Democratic Awakening sát nhập vào. Trước cuộc bầu cử năm 1990, C.D.U hiếu khách hơn đảng Dân chủ Xã hội, những người Đông Đức với tư tưởng tự do. Nhưng C.D.U là một chế độ gia trưởng và nền tảng của nó là Công giáo ở phía nam.Feldmeyer thuộc Feldmeyer Allgemeine Zeitung nói “Cho đến bây giờ, bà chưa bao giờ trở thành một phần tinh thần của C.D.U.””Bà xa lạ với tất cả mọi thứ trong Đảng. Đó chỉ là một chức năng quyền lực của bà, không có gì khác.”
Alan Posener, ở tờ báo bảo thủ Die Welt nói với tôi “Những thứ là động lực đối với trung tâm C.D.U không có nghĩa là động lực đối với bà” –bà có những quan tâm về “các bà mẹ đi làm, hôn nhân đồng tính, vấn đề nhập cư hay ly hôn.” Điều này cũng đúng trong trường hợp liên minh xuyên Đại Tây Dương với Mỹ, nền tảng đối với an ninh Tây Đức: Posener nói bà đã nghiên cứu các chi tiết trong “cẩm nang của C.D.U.” Michael Naumann, một nhà xuất bản sách, một nhà báo và nguyên bộ trưởng bộ văn hóa dưới thời của ông Schröder nói “Thái độ của bà ấy đối với nước Mỹ là thái độ học hỏi.” Dirk Kurbjuweit, người viết về tiểu sử của bà Merkel và một phóng viên của Der Spiegel cho biết “Merkel thật sự là một người bạn của tự do vì bà đã trải qua một thời kì mất tự do ở G.D.R. Nhưng nói theo một cách khác thì bà đã học hỏi về dân chủ chứ không phải là dân chủ bẩm sinh như người Mỹ.”
Các chính trị gia Tây Đức cùng thời với Merkel đã bị ảnh hưởng bởi các cuộc chiến tranh văn hóa và theo sau đó là cuộc biến động vào năm 1968, trong lúc đó những điều này không hề làm bà thay đổi gì. Trong một bữa ăn tối giữa những năm chín mươi, Merkel nhờ Schlöndorff giải thích về vấn đề bạo lực do Nhóm Baader-Meinhof gây ra. Ông trả lời rằng thanh, thiếu niên cần phá vỡ văn hóa của những kẻ hống hách chưa được chấm dứt sau khi đánh bại Đức Quốc Xã.Ông càng giải thích, Merkel càng không cảm thông.Bà không chống lại chính quyền vì đó chỉ là Đông Đức. Những đứa trẻ ở Tây Đức đã phản đối cái gì?Bà không thể nào che giấu được cảm xúc rằng Tây Đức giống như những đứa trẻ hư hỏng.
Tất cả những gì Merkel phải làm trong lĩnh vực giáo dục chính trị mà Đông Đức đã tạo điều kiện cho bà đó là bà phải học tính tự giác, sức mạnh ý chí và sự im lặng được xem như là các công cụ quan trọng nhất.Feldmeyer nói “G.D.R đã hình thành sức mạnh cho bà mà không ai lớn lên ở Cộng hòa Liên bang có thể tưởng tượng nổi.Mọi thứ là vấn đề sống còn và nếu bạn muốn thành công thì sai sót là điều không thể chấp nhận được.”
image008Thủ tướng Merkel và Beate Baumann
Ngay những ngày đầu trong sự nghiệp của mình, Merkel đã thuê một nhân viên trẻ của C.D.U tên là Beate Baumann để quản lý văn phòng của bà. Baumann là người cố vấn có ảnh hưởng lớn nhất đối với bà, là một con người hoàn hảo số 2: trung thành, kín đáo và theo như một số người trong cuộc thì bà là người trợ lý duy nhất nói chuyện cởi mở và trung thực với cấp trên. Bernd Ulrich của tờ Die Zeit, biết cả hai người phụ nữ này nói với tôi “Baumann không thể là một chính trị gia và Merkel không biết gì về Tây Đức.Vì vậy Baumann đã cung cấp cho bà mọi thứ về Tây Đức.” Chán ngấy với sự bắt nạt đầy tự mãn của Kohl, hai người phụ nữ này đã “hành động trong im lặng”: Họ quyết tâm hành động và cùng nhau thưởng thức chiến thắng. Họ không muốn ăn mừng trước công chúng và không muốn có thêm nhiều kẻ thù không cần thiết. Ulrich chia sẻ rằng họ không phải là những người “dễ chơi.””Ít khi Merkel ‘nhe răng’ đe dọa ai đó.Tuy nhiên, năm 1996, trong suốt quá trình đàm phán về luật chất thải hạt nhân, Gerhard Schröder, hai năm sau đó trở thành Thủ tướng, dựa trên những gì bà làm đã gọi bà là một bộ trưởng “đáng thương.” Trong một cuộc phỏng vấn với Herlinde Koelbl năm đó, Merkel nói “Tôi sễ dồn ông ấy vào chân tường như cách ông ấy làm với tôi” Tôi chỉ cần thời gian, rồi ngày này sẽ tới và tôi đang mong ngày này xảy ra.” Bà đã mất chín năm để thực hiện lời hứa này.
Vào năm 1998, trong bối cảnh suy thoái kinh tế, Schröder đã đánh bại Kohl và trở thành Thủ tướng. Mùa hè năm tiếp theo, tại một bữa tiệc bên ngoài nhà của Volker Schlöndorff, ông đã giới thiệu bà với một nhà sản xuất phim. Ông vừa nói vừa đùa gọi bà là “vị nữ Thủ tướng đầu tiên của Đức.”Dường như Schlöndorff đã cho rằng Merkel là một kẻ giả danh, bà đã ném cho ông một cái nhìn tức giận “Tại sao ông dám?”Điều này đã cho ông ấy biết rằng bà thật sự muốn làm, và sự thật bà đã trở thành Thủ tướng.Schlöndorff nói “Những thành viên nắm quyền lực của đảng chưa bao giờ có thể tưởng tượng được một người phụ nữ có thể trở thành Thủ tướng và lại là người đến từ Đông Đức, không gì có thể tệ hơn được nữa.”
Tháng 11 năm 1999, C.D.U bị nhấn chìm trong một vụ bê bối về chiến dịch tài chính, số tiền quyên góp từ thiện đã không được công bố và có nhiều tài khoản ngân hàng không được tiết lộ. Kohl và người kế nhiệm ông với vai trò là chủ tịch Đảng, Wolfgang Schäuble đều liên quan tới vụ này.Tuy nhiên, Kohl được tôn trọng nhiều đến nỗi không ai trong Đảng dám chỉ trích ông. Merkel được thăng chức lên vị trí tổng thư kí sau khi thất bại trong cuộc bầu cử của C.D.U và lần này bà đã nhìn thấy cơ hội. Bà điện thoại cho Karl Feldmeyer.Bà nói “Tôi muốn cung cấp một vài thông tin cho tờ báo của ông.”
Feldmeyer hỏi “Bà có biết mình đang muốn nói gì không?”
“Tôi sẽ viết nó lại.”
Feldmeyer đề nghị, thay vì phỏng vấn, bà nên viết một bài xã luận.Năm phút sau đó, Feldmeyer nhận được một bản fax và đã đọc nó trong ngạc nhiên.Merkel một nhân vật tương đối mới trong C.D.U đang kêu gọi Đảng hạ người lãnh đạo lâu năm của mình. Merkel viết “Bây giờ Đảng phải học cách tự bước đi và tự tin tham gia vào các trận chiến trong tương lai với các đối thủ chính trị mà không cần con ngựa chiến già nua của mình và đây cũng chính là niềm thích thú của Kohl khi ông tự gọi mình như vậy.” “Bây giờ chúng ta phải có trách nhiệm với Đảng, và Helmut Kohl sẽ chẳng biết gì nhiều để quyết định cách tiếp cận thời đại mới như thế nào.”Bà công bố bài xã luận mà không cảnh báo cho Schäuble, chủ tịch Đảng biết. Trong một cử chỉ mà sự hòa bình pha trộn với sự tàn nhẫn của đạo Tin lành, Mädchen (con gái) của Kohl đang tự tách mình ra khỏi người cha chính trị của mình và đánh cược sự nghiệp của mình để thay thế ông. Bà đã thành công.Trong mọt vài tháng, Merkel đã được bầu mà chủ tịch hội đồng.Kohl đã đi vào lịch sử.Feldmeyer nói “bà đã hai lần đưa dao lên sau lưng ông.”Đó là khoảnh khắc khiến nhiều người Đức hơn biết về bà Angela Merkel.
Vài năm sau đó, Michael Naumann ngồi bên cạnh Kohl trong một bữa ăn tối và hỏi ông “Herr Kohl, chính xác là bà ấy muốn làm gì?”
Kohl nói “Quyền lực.”Ông kể với một người bạn khác rằng việc để Merkel trẻ tuổi chiến thắng là sai lầm lớn nhất trong cuộc đời của mình. Kohl nói tiếp “ông đã mang theo một kẻ giết người bên mình.” “Tôi đã tự đặt con rắn lên tay tôi.”
Năm 2002, trong các cuộc bầu cử vào mùa thu năm đó, Merkel nhận thấy mình đang ở bên bờ vực sẽ thua trong cuộc bầu cử Đảng để chọn ứng cử viên của C.D.U cho vị trí Thủ tướng. Bà đã vội vã sắp xếp một bữa ăn sáng với đối thủ của mình, lãnh đạo của Bavarian, Edmund Stoiber ở ngay quê của ông. Kiểm soát tham vọng của mình, Merkel nói với Stoiber rằng bà sẽ rút lui với sự hỗ trợ của ông.Schlöndorff đã gởi cho bà một tin nhắn nói rằng, trong thực tế, đây là “nước cờ thông minh.”Bằng cách tránh những mất mát có thể phá hủy tương lai của bà trong Đảng, Merkel đã kết thúc với một vị trí cao hơn.Stoiber thua Schröder, và Merkel tiếp tục qua mặt nhiều đối thủ nam giới nặng kí khác ở Tây Đức, đợi họ mắc lỗi và loại bỏ từng người một.
John Kornblum, cựu Đại sứ của Mỹ tại Đức bây giờ vẫn còn sống ở Berlin nói “Nếu bạn muốn qua mặt Merkel thì kết thúc của bạn sẽ là cái chết.” Bà ấy thật không dễ dàng. Có một danh sách những người đàn ông theo thứ tự A, B, C, những người nghĩ rằng họ sẽ có thể hạ được bà, và tất cả những người đó bây giờ đang ở một tầng lớp xã hội khác trong cuộc sống.” Vào sinh nhật lần thứ 55 của bà Merkel năm 2004, một chính trị gia bảo thủ tên là Michael Glos đã phát biểu:
Cẩn thận: khiêm tốn cũng có thể là một vũ khí! Một trong những bí mật thành công của Merkel là biết phải làm gì với những người đàn ông vô ích.Với sự kiên nhẫn của một thiên thần, bà đợi đến thời cơ của mình.
Chính trị Đức đang bước vào một kỉ nguyên mới.Khi đất nước ở trong trạng thái “bình thường” thì cũng không cần phải có những nhà lãnh đạo độc đoán. Ulrich nói “Merkel may mắn được sống trong thời kì suy sụp của những người đàn ông háo thắng.” “Bà đã hành động khi những người đàn ông đó không để ý. Bà không chống lại họ bởi vì đó là nền chính trị của aikido.”Ulrich nói tiếp “nếu bà biết bất cứ điều gì, nếu bà biết đó là một kẻ háo thắng đó thì bà sẽ cho họ vào ly ngũ cốc của mình.”Vẻ bề ngoài của Merkel kết hợp với cảm xúc khó hiểu của bà đã gây không ít khó khăn cho các đối thủ của bà để nhận ra mối đe dọa từ bà. Một cộng sự chính trị lâu năm của bà chia sẻ: “Bà rất khó hiểu và đây cũng là lí do bà thành công.” “Dường như bà không đến từ thế giới này.Về tâm lí, bà luôn tạo cho mọi người một cảm giác “Tôi sẽ chăm sóc bạn.””
Khi Schröder kêu gọi bầu cử sớm vào năm 2005, Merkel đã trở thành ứng cử viên của C.D.U cho vị trí Thủ tướng.Trong nền chính trị của những kẻ háo thắng, Schröder và Fischer, những chiến binh đường phố thuộc tầng lớp công nhân thích lí luận chính trị và uống rượu đắt tiền có bảy cô vợ cũ, rất thành công.Hai người đàn ông này rất khinh thương Merkel và tình cảm này đã được đáp trả.Theo Dirk Kurbjuweit, tờ báo Der Spiegel, Schröder và Fischer thỉnh thoảng cười “như những đứa trẻ chơi trên sân” khi Merkel phát biểu ở Bundestag. Năm 2001, sau một bức ảnh được công bố về việc Fischer hành hung một cảnh sát như một chiến binh trẻ tuổi vào những năm 70, bà Merkel đã lên án ông, nói rằng ông sẽ không phù hợp với cuộc sống của công chúng cho đến khi ông ấy thật sự biết “chuộc lỗi”. Trong một chiến dịch năm 2005, Fischer nói trong những cuộc nói chuyện riêng tư rằng Merkel không có khả năng làm việc.
Vào thời điểm đó, đảng Dân chủ Xã hội của Schröder cai trị, liên minh với đảng Xanh, và công chúng càng ngày càng mệt mỏi về tình trạng kinh tế trì trệ kéo dài. Trong hầu hết các chiến dịch, C.D.U đã tạo ra một khoảng cách lớn nhưng đảng Dân chủ Xã hội đã thu hẹp lại khoảng cách, và trong Đêm Bầu cử cả hai đảng hầu như gần với nhau trong cuộc bỏ phiếu phổ thông. Alan Posener thuộc tờ Die Welt đã nhìn thấy Merkel tối hôm đó tại các trụ sở của Đảng, bà dường như không tự tin giữa hai chính trị gia của C.D.U mà bà đã từng xử lý.Những người này, họ không thể che dấu niềm vui của họ.Merkel đã phạm hai sai lầm suýt chết. Lỗi thứ nhất ngay trước khi Chiến tranh Iraq (không phổ biến ở Đức), bà đã cho xuất bản một bài báo trên tờ WashingtonPost có tiêu đề “Schroeder không phải là phát ngôn cho tất cả người dân Đức.” trong đó chỉ có một đoạn ngắn về việc hỗ trợ chiến tranh. Ulrich nói “Thêm một câu ủng hộ Bush và phản đối Schröder và hôm nay bà sẽ không làm thủ tướng.” Thứ hai, nhiều người cố vấn của bà là những người ủng hộ thị trường tự do, những người chủ trương thay đổi mã số thuế và chính sách lao động mà vượt xa những gì những người bầu cử Đức cho phép. Mười lăm năm sau, bà vẫn không có phản ứng gì đối với dư luận.
Vào Đêm Bầu cử, Merkel, Schröder, Fischer và những lãnh đạo đảng khác tập trung tại đài truyền hình để cùng nhau thảo luận về các kết quả.Merkel trông có vẻ đang bị sốc, hốc hác và gần như không nói gì. Schröder với tóc màu hạt dẻ và được chải gọn gàng lui sau nhe răng cười và tự công bố mình là người chiến thắng. Ông nói “Tôi sẽ tiếp tục làm Thủ tướng.”“Các bạn có thật sự tin rằng đảng của tôi sẽ chấp nhận lời đề nghị đàm phán của Merkel khi bà nói bà muốn trở thành Thủ tướng?Tôi nghĩ chúng ta nên đi khỏi nhà thờ ở vùng nông thôn” Điều này có nghĩa là nên từ bỏ ước mơ đi. Nhiều người xem nghĩ ông ta đang say. Schröder tiếp tục khoe khoang.Merkel dường như nhận ra rằng sự ồn ào của Schröder đã giúp bà giữ chiếc ghế Thủ tướng cho mình.Với nụ cười mỉm nhẹ nhàng, bà đã đưa Schröder về đúng vị trí của ông.Bà nói “Rõ ràng và đơn giản là hôm nay chiến thắng không thuộc về ông.”Đúng vậy, C.D.U đã vượt lên dẫn đầu nhẹ.”Nếu dành một ít thời gian suy nghĩ thì Đảng Dân chủ Xã hội sẽ chấp nhận thực tại này.Và tôi hứa chúng tôi sẽ không đảo ngược quyền lực của đảng dân chủ.”
image009Hai tháng sau đó, Merkel đã tuyên thệ nhậm chức nữ Thủ tướng đầu tiên của Đức.
Những người quen biết Merkel chia sẻ rằng bà sống động và hài hước như lúc bà cảm thấy buồn ngủ trước đám đông do một bài tự trình bày mà bà học khi còn là một thanh niên Đông Đức. (Thông qua người phát ngôn, bà Merkel ít khi trả lời phỏng vấn và bày tỏ quan điểm của mình. Hầu hết các cuộc phỏng vấn luôn luôn được in thành ấn phẩm của Đức. Bà đã từ chối nói chuyện với tôi.)Trong một cuộc nói chuyện được ghi âm với các nhà báo Đức, bà đã cho nghe lại toàn bộ buổi nói chuyện với các lãnh đạo khác trên thế giới, bà đã bắt chước một số nhân vật.Trong số những nhân vật yêu thích nhất của bà đó là Kohl, Putin, vua Abdullah của Ả Rập Xê Út, cựu giáo hoàng Benedict XVI và Al Gore.(“Ah phải dạy nhân dân,” bà bắt chước tương tự như người Phổ ở miền trung Tennessee.) Sau cuộc họp với Nicolas Sarkozy, tổng thống Pháp, trong suốt thời kì suy thoái đồng euro, bà nói với nhóm nhà báo rằng trong suốt cuộc họp, chân của Sarkozy đi ziczac thể hiện sự lo lắng.
Một lần Schlöndorff hỏi bà Merkel rằng bà và các nhà lãnh đạo khác đã thảo luận gì trong suốt buổi chụp ảnh. Thủ tướng mô tả lại một khoảnh khắc với Dmitri Medvedev, người đã gây ra sự gián đoạn ngắn đối với thời kì trị vì đất nước mười lăm năm của Tổng thống Nga Putin. Bà và Medvedev đang đứng để chụp hình ở Sochi, trong một điệu bộ hướng về Biển Đen, bà nói bằng tiếng Nga học từ Frau Benn, “Tổng thống Putin nói với tôi mỗi sáng ông bơi ra ngoài kia khoảng một ngàn mét. Ông đã làm những điều tương tự như thế này chưa?”Medvedev nói “Tôi bơi khoảng năm trăm mét.” Đối với Schlöndorff, câu chuyện cho thấy rằng “thậm chí khi bà đang tập trung thì bà cũng chưa bao giờ qúahoàn toàn tập trung đến nỗi bà không thể quan sát cách mà người ta hành xử và theo một cách nào đó bà cảm thấy thích thú.”
Các cộng sự lâu năm cho biết “Bà là một người biết lắng nghe.””Trong một cuộc nói chuyện, bà nói chỉ nói hai mươi phần trăm còn tám mươi phần trăm bạn sẽ nói.Bà luôn cho người ta cảm giác rằng ‘Tôi muốn lắng nghe tất cả những gì mà bạn nói,’ nhưng đôi lúc bà chỉ mất ba phút để phán xét, và thỉnh thoảng bà nghĩ mười tám phút còn lại là thời gian lãng phí. Bà giống như một cái máy vi tính – ‘Những gì người đàn ông này nói, có khả năng xảy ra hay không?’ Bà nhanh chóng nhận ra liệu đây có phải chỉ là một sự tưởng tượng hay không.”
Bà không muốn làm cho cấp dưới của mình bị bối rối. Một lần, trong phòng khách sạn ở Viên, trong một nhóm bao gồm các trợ lí của Thủ tướng và các quan chức bộ ngoại giao, Merkel kể những câu chuyện hài về các chuyến đi cắm trại khi bà còn là một học sinh. Các trợ lí của bà không cười nữa khi Merkel cắt ngang họ với một câu ngắn gọn: “Trước đây tôi đã kể cho các anh chị câu chuyện này rồi.” Các trợ lí khăn khăn rằng là họ chưa hề nghe những câu chuyện này trước đó, nhưng đây không phải là vấn đề: Bà Thủ tướng gọi họ là những kẻ nịnh bợ. Sau cuộc bầu cử một năm trước đó, bà gặp người lãnh đạo của đảng Dân chủ Xã hội, Sigmar Gabriel và bây giờ là bộ trưởng bộ kinh tế. Gabriel giới thiệu bà Merkel với một trong những trợ lí của ông “Anh ta đã theo tôi trong nhiều năm qua. Anh ta chắc rằng tôi không làm điều gì ngu ngốc trước công chúng.” Merkelphản bác ngay, ‘Nhưng thỉnh thoảng điều này vẫn xảy ra.’
Kurbjuweit nói “‘Sự thật đau lòng’ là cách giải trí của Merkel.”
Trong suốt thời gian làm Thủ tướng, Merkel cố gắng càng gần gũi với dư luận Đức càng tốt. Posener nói rằng, sau khi gần thua Schröder, bà tự nhủ “Tôi sẽ làm tất cả mọi thứ cho tất cả mọi người.”Các nhà phê bình và những người ủng hộ đều nói giống nhau rằng bà là một nhà chiến thuật tài năng mà không cần tầm nhìn lớn.Kornblum, một cựu đại sứ có lần hỏi cố vấn của Merkel về tầm nhìn dài hạn của bà.Người cố vấn đáp “Tầm nhìn dài hạn của bà là hai tuần.””Những kẻ cơ hội” thường dùng những lời miệt thị để chống lại bà.Khi tôi hỏi Katrin Göring-Eckardt, lãnh đạo của đảng Xanh liệu bà Merkel nguyên tắc gì không. Bà dừng lại rồi nói “Giá trị lớn nhất đối với bà là sự tự do, còn những thứ khác thì có thể đàm phán.” (Những người Đức khác đã thêm vào danh sách những hỗ trợ vững chắc đối với Israel.)
Một quan chức cấp cao nói với tôi rằng “Những người không có dự án gì thì chứng tỏ họ không có ý tưởng gì.” “Trong vòng chín năm qua,đây là những bước đi ziczac thông minh.”Nhưng ông ấy nói thêm “Bà cho rằng thời gian không thể cho những tầm nhìn tuyệt vời.”Người Mỹ không thích những nhà lãnh đạo không có nguyên tắc. George H.W. Bush chế giễu: Chúng tôi muốn có ít nhất một thứ gọi là “tầm chiến lược.” Nhưng Đức vẫn bị tổn thương do những tư tưởng vĩ đại trong quá khứ rằng một nền chính trị không có tư tưởng lại có một sức hút nhẹ nhàng.
Thách thức khó khăn nhất đối với thời gian bà Merkel ở trong văn phòng là cuộc khủng hoảng đồng euro.Điều này khiến cho các nền kinh tế trên toàn phía nam Châu Âu xuống dốc và hủy hoại tính toàn diện của đồng euro.Đối với Merkel, cuộc suy thoái này đã khẳng định tầm nhìn rộng cũng có thể gây nguy hiểm.Kohl đã kết nối Đức với tiền tệ Châu Âu mà không có bất kì một liên minh chính trị nào có thể làm cho nó hoạt động.Quan chức cấp cao này nói “Nó là một cổ máy đến từ địa ngục.””Bà vẫn tiếp tục cố gắng củng cố nó.”
Những quyết định của Merkel trong suốt thời kì khủng hoảng phản ánh sự tính toán của một vị chính trị gia quan tâm đến các cử tri của mình hơn là vị trí của mình trong lịch sử. Khi món nợ Hi Lạp bị tiết lộ ở mức độ nghiêm trọng, bà chậm rãi đưa tiền thuế của Đức vào quỹ cứu trợ, và năm 2011 bà dừng đề xuất của Pháp và Mỹ để cùng phối hợp hành động với Châu Âu. Một thời gian sau đó, nền kinh tế của Đức đã trở thành một nền kinh tế mạnh nhất châu Âu với cơ sở sản xuất và xuất khẩu mạnh mẽ do hưởng lợi từ sự suy yếu của đông euro. Dưới thời của Schröder, Đức đã cải cách các chính sách lao động và phúc lợi xã hộikhiến cho đất nước trở nên cạnh tranh hơn và Merkel chỉ vừa mới xuất hiện đã gặt hái được những thành tựu như thế này. Trong suốt cuộc khủng hoảng, Merkel đã tự chôn mình trong các chi tiết kinh tế và từ chối đối diện với những gì cử tri Đức đã chấp nhận, những người có xu hướng coi Hy Lạp như là một nước chi tiêu phung phí và lười biếng, cho dù việc trì hoãn các thử thách kéo dài tại thời điểm quan trọng từ cuối năm 2011 đến mùa hè năm 2012 de dọa trực tiếp lên chính đồng euro. Peter Schneider, một nhà báo cũng là một nhà viết tiểu thuyết đã so sánh bà với một người tài xế lái xe trong sương mù: “Bà chỉ nhìn thấy năm mét chứ không phải là một trăm mét vì vậy tốt hơn hết là bà nên cẩn thận. Bà không nói quá nhiều, bà chỉ hành động từ từ, từng bước một.Không cần tầm nhìn gì cả.”
Karl-Theodor zu Guttenberg, một quan chức quốc phòng của Đức nhiệm kì năm 2009 đến 2011, nói rằng Merkel có một cách tiếp cận thông minh đối với cuộc suy thoái này. Bà kiên nhẫn kéo dài thời gian công khai các lựa chọn của mình và sau đó thì che dấu các quyết định đó đằng sau “đám mây phức tạp.”Guttenberg nói “Như thế này sẽ dễ dàng hơn nếu bà muốn thay đổi quyết định nhiều lần, nhưng vào thời điểm đó không ai để ý cả.” Cuối cùng, với áp lực của các nhà lãnh đạo Châu Âu và Tổng thống Obama, Merkel đã thông qua một kế hoạch cho Ngân hàng Trung ương Châu Âu để ngăn chặn Hi Lạp trở thành bá chủ bằng cách mua trái phiếu như Cục Dự trữ Liên Bang đã từng làm trong thời gian suy thoái tài chính ở Mỹ. Các nước ở miền Nam Châu Âu phải đệ trình các quy tắc chi tiêu nghiêm nghiêm ngặt và Châu Âu phải giám sát các ngân hàng trung ương của mình. Merkel đã nhận ra rằng bà không thể cho phép cuộc suy thoái đồng Euro làm mất đi tính thống nhất của Châu Âu.Bà nói rằng”Nếu đồng euro rớt giá thì Châu Âu cũng sẽ trượt dốc.”Đồng euro được cứu nhưng với giá của các chính sách thắt lưng buộc bụng đổ nát và tỉ lệ thất nghiệp cao. Tại nhiều nước ở Châu Âu, Merkel con gái của một vị linh mục Tin lành đã phẫn nộ vì một người thanh giáo cứng nhắc và tự cho mình là đúng trong khi sự hỗ trợ Châu Âu rớt xuống mức thấp nhất lịch sử.
Cam kết của bà Merkel với Châu Âu thống nhất không phải là cam kết của một người duy tâm.Thay vào đó, nó được xuất phát từ ý thức quan tâm của bà-một hình thức mềm mại của chủ nghĩa dân tộc thể hiện sự tự tin và sức mạnh đang lớn lên của đất nước.Một vấn đề gây chấn động lịch sử Đức mà Henry Kissinger đã mô tả “nó quá lớn đối với Châu Âu, quá nhỏ đối với thế giới,” có thể được vượt qua bằng cách kéo các nước Châu Âu lại với nhau.Kurbjuweit nói “Bà cần Châu Âu, điều này khó có thể nói ra nhưng đây là sự thật – Châu Âu giúp Đức trở nên lớn mạnh hơn.”
Tuy nhiên, các chính sách thắt lưng buộc bụng của bà Merkel làm cho Châu Âu trở nên yếu đi, và sự suy yếu của Châu Âu bắt đầu ảnh hưởng đến Đức, nền kinh tế xuất khẩu của nó phụ thuộc vào các thị trường của các quốc gia láng giềng. Nền kinh tế của Đức phát triển chậm hơn trong năm nay và sự phát triển của Châu Âu cũng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, Đức cam kết sẽ cân bằng ngân sách vào năm 2015. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1969, Đức nằm trong chính sách tiền tệ khu vực đồng euro về kích thích phát triển bằng cách mua nợ.Trong những tuần gần đây, các thị trường toàn cầu đang xuống dốc tạo một ranh giới giữa bà Merkel và những nhà lãnh đạo Châu Âu khác.
Sau năm 2005, Merkel phải dừng các tư duy về thị trường tự do của bà ở nhà để bảo toàn khả năng chính trị của mình. Thay vào đó, bà đã đưa ý tưởng cho các nước còn lại của Châu Âu, áp dụngchúng mà không có liên quan rõ ràng với nền kinh tếvĩ mô. Dường như đức tính tiết kiệm và kỉ luật đã trở thành sứ mệnh của nước Đức sau khi hồi sinh ở Châu Âu.Merkel bị ám ảnh với sự cạnh tranh về nhân khẩu học và cạnh tranh về kinh tế.Bà thích đọc các biểu đồ hình cột.Vào tháng 9, một trong những trợ lí cấp cao của bà đã cho tôi xem một tập cao bao gồm các biểu đồ đã được xem.Chúng cho thấy hiệu suất của các nền kinh tế Châu Âu khác nhau dựa trên một loạt các chỉ số. Trong cột chi phí lao động, ông chỉ ra rằng Đức đang nằm ở vị trí thấp hơn mức trung bình của khu vực đồng euro. Nhưng dân số Đức đang già đi và lại đông nhất so với các quốc gia Châu Âu.Trợ lý cấp cao nói “Một đất nước như vậy thì không thể càng ngày càng có nhiều nợ được.”
Stefan Reinecke của tờ báo Die Tageszeitung nói “Bà ấy đọc bài diễn văn kéo dài nữa tiếng đồng hồ. Khi mọi người buồn ngủ, bà ấy nói ba điều. Bà nói Châu Âu chiếm bảy phần trăm dân số thế giới, hai mươi lăm phần trăm sản lượng kinh tế nhưng lại có đến năm mươi phần trăm phúc lợi xã hội và chúng ta phải thay đổi điều này,” Merkel thấy tiếc vì Đức không có Thung lũng Silicon. Trợ lý cấp cao của bà nói “Chúng ta không có Facebook của Đức, không có Amazon của Đức.””Có một xu hướng mà bạn chỉ có thể nhìn thấy ở Berlin đó là: chúng ta quá giàu có và chúng ta sẽ luôn luôn được như vậy, cho dù chúng ta không biết chúng ta có điều đó bằng cách nào.Hoàn toàn tự mãn.”
Điều này khiến cho người Đức cảm thấy không thoải mái bởi vì nước Đức quá hùng mạnh trong khi đó Châu Âu thì quá yếu và Merkel cũng không bao giờ nói gì về vấn đề này. Joschka Fischer đã có những lời khen ngợi bà Merkel về những vấn đề khác nhưng ông lại chỉ trích sự im lặng này.Ông nói “Đây thật sự là một thử thách lớn nếu chúng ta chuyển đổi sức mạnh quốc gia thành sức mạnh của toàn Châu Âu.””Và đa số các tầng lớp tinh hoa về chính trị và kinh tế ở Đức không thể làm điều này, bao gồm cả Thủ tướng.”
Hai nhà lãnh đạo thế giới có mối quan hệ quan trọng và phức tạp đối với bà Merkel đó là Obama người có được sự tôn trọng miễn cưỡng của bà và ông Putin khiến bà phải hoài nghi sâu sắc.Khi bức tường sụp đổ, Putin là trung tá của K.G.B đã chiếm đóng ở Dresden. Ông sử dụng thành thạo tiếng Đức và một khẩu súng để ngăn cản Đông Đức tấn công văn phòng K.G.B. Ông lấy đi các tài liệu bí mật và hủy chúng. Hai mươi năm sau, một Putin trở nên hiền hòa hơn. Tổng thống Nga phát biểu ở Bundestag “với ngôn ngữ của Goethe, Schiller và Kant” tuyên bố rằng “Nga là một đất nướcthân thiệnở Châu Âu và mục đích chính của Nga là ổn định hòa bình trên lục địa này.” Putin đã ca ngợi nền dân chủ và lên án chế độ độc tài. Điều này giúp ông nhận được sự tán thành từ khán giả bao gồm cả Merkel.
Sau nhiều thập kỉ chiến tranh, sự phá hủy và chiếm đóng, quan hệ Đức – Nga trở nên thân thiết hơn trước thế kỉ 20.Nhà hoạch định chính sách của Đức nói về “đối tác chiến lược” và “tái lập mối quan hệ thông qua kinh tế.” Năm 2005, Schröder thông qua việc xây dựng đường ống dẫn ga băng qua biển Baltic vào Nga. Ông và Putin đã phát triển tình bạn và Schröder gọi Putin là một “nhà dân chủ hoàn hảo.” Trong thập kỉ qua, Đức đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nga, và bây giờ Nga cung cấp bốn mươi phần trăm khí ga cho Đức. Hai trăm ngàn cư dân Nga đang sinh sống tại Đức, và Nga có mối liên kết rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp Đức và Đảng Dân chủ Xã hội.
Là một diễn giả tiếng Nga, bà luôn đi nhờ xe qua Cộng hòa Liên Xô trong suốt thời gian tuổi trẻ của mình, Merkel cảm nhận được khát vọng và các bất bình của Nga mà các chính trị gia phương Tây còn thiếu. Trong văn phòng của bà có khung hình của Catherine Đại đế, Hoàng hậu Phổ sinh ra người đứng đầu nước Nga trong suốt thời kì hoàng kim vào thế kỉ mười tám. Nhưng là một người dân của Đông Đức cũ, Merkel có một vài hoài nghi về Putin.Sau bài diễn văn của ông Putin ở Bundestag, Merkel nói với đồng nghiệp của mình rằng “Đây là cách nói khá điển hình của K.G.B. Không bao giờ tin người đàn ông này được.”Ulrich của tờ báo Die Zeit nói “Bà ấy luôn hoài nghi về Putin, nhưng bà không ghét ông ấy.”Ghét thì phải tiêu hao quá nhiều cảm xúc.”
image010Khi Putin và Merkel gặp nhau, thỉnh thoảng họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Đức (ông nói tiếng Đức giỏi hơn khi bà nói tiếng Nga), và có lần Putin sửa thông dịch viên của mình để đảm bảo rằng bà Merkel không bị mất bất kì một thông tin gì khi ông ấy nói. Putin, một người dàn ông háo thắng luôn nhận được sự cảm thông có khoa học của bà Merkel.Năm 2007, trong suốt cuộc thảo luận về cung cấp năng lượng tại dinh thự Tổng thống Nga, Putin gọi con chó đen của mình vào phòng nơi ông và bà Merkel đang ngồi. Khi con chó đến gần và ngửi bà, Merkel hầu như đóng băng, rõ ràng là bà đang sợ. Bà đã bị chó cắn một lần vào năm 1995, và nỗi sợ hãi của bà không thể giấu được ông Putin.Ông đang ngồi đằng sau và tận hưởng giây phút này.Ông nói “Tôi chắc rằng tự nó sẽ biết cách cư xử.” Trong đầu Merkel có ý nghĩ bằng tiếng Nga rằng “May mà nó cũng không ănluôn các nhà báo.” Báo chí quân đoàn Đức đã tức giận thay cho Bà. Theo một nhà báo cũng có mặt ở đó “Họ sẵn sàng đánh Putin.” Sau đó, Merkel đã hiểu hành vi của ông. Bà nói với các phóng viên rằng “Tôi hiểu tại sao ông ấy làm vậy.Tất cả chỉ để chứng minh ông ấy là đàn ông.””Ông ấy sợ điểm yếu của mình.Nga không có gì cả, không thành công chính trị và cũng không thành công về kinh tế.Đây là tất cả những gì họ có.”
Vào đầu năm 2008, khi Tổng thống George W. Bush tìm cách để đưa Ukraine và Georgia vào NATO. Merkel đã không quan tâm đến các động thái của Nga và bởi vì nó có thể gây ra bất ổn dọc theo rìa phía đông của Châu Âu. Cuối năm đó, sau khi Nga chiếm hai khu vực Georgia, Abkhazia và Nam Ossetia, Merkel đã thay đổi vị trí và thể hiện sự cởi mở của mình đối việc Georgia tham gia vào NATO. Bà đã cẩn thận cân bằng sự thống nhất Châu Âu, liên minh với Mỹ, lợi ích kinh doanh của Đức và tiếp tục tham gia với Nga. Kaiser Wilhelm I được đề nghị để đưa ra nhận xét rằng chỉ có Bismarck, người kết nối Đức với các liên minh đối kháng mới có thể tung hứng từ bốn đến năm quả bóng một lần. Người kế nhiệm Bismarck, Leo von Caprivi nói rằng ông chỉ kiểm soát được hai quả vào năm 1890, ông đã kết thúc hiệp ước của Đức với Nga, góp phần hình thành giai đoạn Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất.
Trong tháng ba vừa qua, Nga đã sáp nhập với Crimea và điều này đã gây ra cuộc chiến tranh li khai ở miền đông của Ukraina.Cuộc tấn công bạo lực của Nga ở Ukraina gây choáng cho những người Đức lo ngại về lịch sử và giữ gìn các quy tắc.Trợ lý cấp cao của bà cho rằng “Putin khiến tất cả mọi người ngạc nhiên” bao gồm cả Merkel.”Sự nhanh nhẹn, sự tàn bạo, sự lạnh lùng.Giống như là chúng ta đang ở thế kỉ hai mươi vậy-xe tăng, công tác tuyên truyền, những kẻ kích động.”
Bỗng dưng, tất cả mọi người ở Berlin đều đọc cuốn sách “Những kẻ mộng du” của Christopher Clark.Cuốn sách này nói về nguồn gốc của cuộc Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất. Một bài học thực tiễn mà người Đức đã học được đó là những đám lửa nhỏ sẽ nhanh chóng lan ra tạo thành một biến động lớn. Trong một cuộc thảo luận về Chiến tranh Thế giới Thứ nhất với các sinh viên ở Bảo tàng Lịch sử Đức, Merkel nói “Thỉnh thoảng mọi người xem tôi như là một người luôn chậm chạp, ít nói, nhưng thật sự điều này rất cần thiết và cực kì quan trọng để đồng hành cùng mọi người và lắng nghe họ trong các cuộc đàm phán chính trị.”
Merkel bác bỏ các lựa chọn quân sự, nhưng tuyên bố rằng các hành động của Nga là không thể chấp nhận được.Toàn vẹn lãnh thổ là một phần bất khả xâm phạm của trật tự thời hậu chiến ở Châu Âu.Bà yêu cầu các phản ứng nghiêm túc của phương Tây.Đây là lần đầu tiên trong suốt thời gian làm Thủ tướng của mình, bà không nhận được sự ủng hộ của công chúng. Trong một cuộc thăm dò, đa số dân Đức muốn Merkel ở vị trí trung gian giữa Phương Tây và Nga. Một số ít, đặc biệt là những người Đông Đức cũ cảm thông với tuyên bố của Nga rằng việc mở rộng NATO khiến Putin phải hành động để tự vệ, và các nhà lãnh đạo ở Kiev là những kẻ côn đồ Phát xít. Helmut Schmidt, cựu Thủ tướng đảng Dân chủ Xã hội bày tỏ một số quan điểm giống như Gerhard Schröder, người vận động hành lang cho một công ty bị công ty khổng lồ về dầu mỏ và khí đốt Gazprom của Nga kiểm soát và ông cũng chính là người đã tổ chức sinh nhật lần thứ bảy mươi của mình với ông Putin ở St. Petersburg một tháng sau khi Nga sáp nhập với Crimea. Thái độ của Schmidt và Schröder khiến cho đảng Dân chủ Xã hội phải bối rối.
Một khoảng cách được mở ra giữa những người có quyền và các quan điểm phổ biến: tờ báo bày tỏ quan điểm chống đối Nga có chứa nhiều thông tin quan trọng. Merkel đã không có hành động gì để chấm dứt khoảng cách này.Đối với hầu hết người Đức, cuộc khủng hoảng này xuất phát từ việc kết hợp giữa sự khác biệt và lo lắng.Ngườita bàn về Ukraine như là một nơi xa xôi và chỉ là một phần của Châu Âu (không giống như nạn nhân của tội ác Đức trong Chiến tranh Thế giới lần hai).Đức bực bội vì giấc ngủ ngon của họ bị quấy rầy. Alexander Rahr, chuyên gia năng lượng người đã tư vấn cho công ty dầu mỏ và khí đốt Đức Wintershall chia sẻ “Đa số đều muốn có một cuộc sống hòa bình và thoải mái.” “Họ không muốn có bất kì một cuộc xung đột hay bất kì một cuộc chiến tranh lạnh nào khác. Đối với chuyện này, họ muốn Mỹ nên tránh xa Châu Âu.Nếu Nga muốn có Ukraine, một vùng đất không có quá nhiều người có cảm tình thì hãy để họ lấy nó. Nói một cách khác, tội lỗi lịch sử của Đức bao gồm việc làm chết hơn hai mươi triệu người Liên Xô trong Chiến tranh Thế giới Thứ hai đã khiến cho đất nước trở nên thụ động hơn. Tinh thần trách nhiệm đối với quá khứ khiến cho Đức phải nhận thức rằng hiện tại họ không nên làm gì cả. Ulrich của tờ báo Die Zeit không thoải mái khi bày tỏ quan điểm: “Chúng ta đã từng giết hại quá nhiều người rồi. Do đó, hôm nay chúng ta không thể chết được.”
Đức và Nga bị các kí ức tồi tệ ràng buộc với nhau. Do đó bất kì đề nghị gì liên quan đến cuộc xung đột đều dẫn đến những điều không thể tưởng tượng được. Michael Naumann đặt sự suy thoái của Ukraina trong bối cảnh “mối quan hệ cảm xúc lớn giữa thủ phạm và nạn nhân,” điều này khiến cho Đức vĩnh viễn ở vị trí thấp hơn. Năm 1999, Naumann lúc này là bộ trưởng văn hóa dưới thời Schröder, cố gắng thương lượng để nhận lại năm triệu hiện vật do Nga đưa ra khỏi Đông Đức sau Thế chiến thứ 2. Trong các cuộc đàm phán, ông và người đồng cấp Nga, Nikolai Gubenko đã chia sẻ các câu chuyện của nhau.Naumann sinh năm 1941, cha ông mất một năm sau đó trong cuộc chiến Stalingrad.Gubenko cũng sinh năm 1941 và cha ông cũng bị giết trong một trận chiến.Năm tháng sau đó, mẹ của Gubenko bị người Đức treo cổ.
“Không thể ngăn cản được” người Nga nói với người Đức. Cả hai người đàn ông đã khóc.
Naumann nhớ lại “Không có gì để thương lượng cả.” “Ông nói ‘chúng tôi sẽ không gởi trả lại bất cứ thứ gì'”
Merkel có một cái nhìn đặc trưng không đa cảm về người Nga. Alexander Lambsdorff, một thành viên Đức trong Quốc hội Châu Âu nói rằng “Bà nghĩ rằng Nga giống như một cường quốc bá cường truyền thống đã bị chinh phục một thời gian và bây giờ xuất hiện trở lại.” Ukraine buộc Merkel có hành động xứng đáng với Bismarck, và bà bắt đầu dành hai đến ba tiếng đồng hồ mỗi ngày cho cuộc suy thoái. Bà ít nói trước công chúng và đợi Nga có hành vi sai trái và rồi để cho cộng đồng người Đức thấy.Bà cần có liên minh trong Bundestag bao gồm cả đảng Dân chủ Xã hội Nga. Bà phải giúp Châu Âu đoàn kết, có nghĩa là giữ liên lạc với hai mươi bảy nhà lãnh đạo khác và phải biết hạn chế của mỗi người: việc trừng phạt Nga sẽ ảnh hưởng đến thị trường tài chính London như thế nào; liệu Pháp có đồng ý ngưng giao tàu tấn công đổ bộ đã được bán cho Nga; liệu Ba Lan và các nước Baltic có cảm thấy yên tâm với sự hỗ trợ của NATO; ảnh hưởng tuyên truyền của Nga ở Hy Lạp; sự phụ thuộc của Bulgaria vào khí đốt của Nga. Đối với các trừng phạt gây ảnh hưởng như thế này, Châu Âu nên duy trì liên minh với nhau.
Merkel cũng cần phải mở lòng với ông Putin.Thậm chí sau khi Châu Âu vượt qua đợt trừng phạt đầu tiên vào tháng ba, đó không phải là chính sách cô lập Nga của Đức-hai nước đang ở trong tình trạng rất tồi tệ.Ở phương Tây Merkel là người đối thoại quan trọng nhất của ông Putin; họ nói chuyện với nhau mỗi tuần.Viên quan chức cấp cao nói “Trong những tháng qua, bà nói chuyện với Putin nhiều hơn thời gian bà nới với Obama, Hollande và Cameron cộng lại” “Cách bà nói chuyện với ông ấy là cách nói chuyện không ai có.Cameron và Hollande gọi ông để có thể nói rằng họ là những nhà lãnh đạo thế giới và họ muốn nói chuyện với ông.”Merkel có thể cảm thấy khó chịu trong khi giúp Putin đưa ra những giải pháp để ông có thể thoát khỏi mớ hỗn độn của mình.Trên tất cả, bà cố gắng hiểu ông ấy đang suy nghĩ như thế nào.Bà chia sẻ tại Bảo tàng Lịch sử Đức “Bây giờ đối với Nga, khi một ai đó cảm thấy rất tức giận, tôi buộc phải kiểm soát cảm xúc của mình khi nói.” “Và mỗi khi làm điều này, tôi ngạc nhiên vì cùng một vấn đề nhưng các bạn có nhiều quan điểm khác nhau và tôi nhận thấy vấn đề nàyrất rõ ràng. Sau đó tôi phải giải quyết với tất cả các quan điểm đó và điều này đôi lúc cũng có thể tạo ra một cái gì đó mới mẻ.Ngay sau khi sự sáp nhập của Crimea, Merkel nói với Obama rằng Putin đang sống trong “một thế giới khác và bà phải mang ông ấy quay trở lại thực tại.”
Một quan chức người Đức nói với tôi, “Thủ tướng nghĩ Putin tin rằng chúng ta suy đồi đạo đức, chúng ta là ‘gay’, chúng ta là những người phục nữ có râu.”Câu nói này ám chỉ đến Conchita Wurst, một ca sĩ người Áo đã đoạt giải Cuộc thi Ca khúc Truyền hình Châu Âu Eurovision.”Đó là nước Nga hùng mạnh của những người đàn ông thật sự so với phương Tây suy đồi do quá được nuông chiều, quá hư hỏng đến nỗi không thể đứng lên vì những niềm tin của họ. Đó chỉ là một cú cá cược và chúng ta phải chứng minh điều này không đúng.” Sự thật là nếu Merkelgọi điện để bảo vệ các giá trị của phương Tây chống lại sự hung hăng của Nga thì bà sẽ mất đi sự ủng hộ của những người dân trong nước. Khi tám thành viên của nhóm quan sát Châu Âu bao gồm bốn người Đức bị nhóm li khai Nga bắt làm con tin vào tháng Tư. Thực tế, đây là một sự biện minh chiến tranh và nếu họ là người Mỹ thì chính phủ Đức chỉ đơn giản nói Putin giúp họ được giải thoát. Merkel đang chơi một trò chơi và bà đã thành công trong nền chính trị Đức: Chờ đợi các kẻ thù của bà tự hủy diệt mình.
Trong ít nhất một cuộc điện thoại, Putin đã nói dối Merkel, một điều gì đó mà ông đã không thực hiện trong quá khứ. Vào tháng năm, sau khi phe li khai Ukraina tổ chức một cuộc trưng cầu lên án rộng rãi, phát biểu của một quan chức Nga khả quan hơn về lập trường mà bà Merkel tin rằng bà và ông Putin đã đồng ý thỏa thuận từ trước. Bà đã hủy cuộc gọi trong tuần tiếp theo với ông Putin. Bà đã bị lừa và bà muốn ông cảm nhận được sự tức giận của bà.Quan chức cấp cao cho biết “Người Nga đã choáng váng.””Làm sao bà ấy có thể cắt đứt liên lạc như vậy được?”Đức là một đất nước mà Nga không thể đánh mất được. Karl-Georg Wellmann, một thành viên quốc hội trong đảng của bà Merkel tham gia vào cuộc họp đối ngoại nói rằng cuộc suy thoái trở nên nghiêm trọng hơn và Đức bắt đầu rút vốn ra khỏi Nga, các quan chức Kremlin nói riêng với các đối tác người Đức rằng họ cần một lối thoát: “Chúng ta đã đi quá xa những gì chúng ta có thể làm?” “Nếu chúng ta hợp tác với nhau, Đức và Nga thì chúng ta sẽ trở thành những quốc gia mạnh nhất thế giới.”
Vào tháng 6, ở Normandy, lần đầu tiên Merkel và Putin gặp lại nhau kể từ khi suy thoái bắt đầu cùng với Obama, Hollande, Cameron và Petro Poroshenko, tổng thống mới đắc cử của Ukraina để kỉ niệm lần thứ bảy mươi D Day. Những tin tức hình ảnh cho thấy cách bà Merkel chào ông Putin như một người chủ nhà tỏ rõ sự thất vọng với môi mím chặt, lông mày cong lên trong khi đó Putin càng tiến đến gần hơn để cố lấy lòng bà Merkel. Nếu xét về mặt sức mạnh quyền lực thì bà ấy đang chiến thắng.Trợ lý cấp cao của bà nói “Sự cô lập chính trị đã khiến ông ấy bị tổn thương.””Ông ấy không muốn bị đẩy ra ngoài như vậy.”(Nga vừa mới bị nhóm G8 đình chỉ.) Sau đó trước bữa ăn trưa, Merkel đã dàn dựng một cuộc nói chuyện ngắn giữa Putin và Poroshenko. Tại lễ kỉ niệm D Day, lãnh đạo Đức là tâm điểm của mọi thứ.Như lời của Kurbjuweit “Thật đáng ngạc nhiên để nhìn thấy tất cả những người chiến thắng trong thế chiến thứ hai, những người thua cuộc và cả đất nước chịu trách nhiệm cho tất cả các điều này.Ai cũng muốn nói chuyện với bà bởi vì bà là một nhà lãnh đạo.”Đó là chuyện rất kì lạ.Tôi nghĩ điều này chỉ có thể bởi vì Merkel, bà quá dễ thương và ít nói.”
Quả bóng cuối cùng mà Merkel vẫn còn giữ trên không đó là quả bóng dành cho Mỹ. Quan điểm của bà về Barack Obama tăng lên khi sự nổi tiếng của ông giảm xuống. Vào tháng Bảy, năm 2008, là một ứng cử viên thổng thống, Obama muốn phát biểu tại Brandenburg Gate, ở Berlin, tâm điểm lịch sử của thành phố, một địa điểm xứng đáng cho những người đứng đầu một đất nước và một chính phủ nhưng không dành cho các thượng nghị sĩ của Hoa Kì. Merkel từ chối yêu cầu, vì vậy thay vào đó Obama nói về sự thống nhất Âu – Mỹ tại Victory Column, ở Tiergarten trước hai trăm nghìn người hâm mộ.Chưa bao giờ Merkel thấy một đám đông nào cuồng nhiệt như vậy.Viên chức cấp cao nói “những gì khiến bà nể phục là tài hùng biện của ông.” “Bà bị mất lòng tin vào thuật hùng biện mà bà không giỏi cho lắm. Bà nói ‘Tôi muốn xem ông ấy phát biểu.’Nếu bạn muốn biết triết lí của bà là gì thì đó là ‘nói ít làm nhiều.'”
Trong những năm đầu tiên tại vị của Obama, Merkel thường xuyên bị so sánh với ông và những chỉ trích này khiến bà cảm thấy rất khó chịu. Torsten Krauel của tờ Die Welt nói “Bà không nghĩ Obama là một đối tác hữu ích.” “Bà nghĩ ông là một giáo sư, một kẻ cô đơn, không xây dựng nổi các liên minh cho mình.” Một cộng sự chính trị lâu năm nói rằng mối quan hệ của Merkel với ông Bush nóng hơn nhiều so với Obama.Ông Bush phản hồi lại rất nhanh, trong khi đó Obama và Merkel giống nhau “nếu cả hai người chạm mặt nhau trong một căn phòng, cả hai sẽ không nói gì cả, chỉ im lặng, cả hai đều là giết người.” Trong thời gian từ năm 2011 đến 2012, Mỹ đã chỉ trích chính sách của Đứctrong thời kì suy thoái đồng euro.Merkel và Obama không hề liên lạc với nhau.Bà có xin được cùng nói chuyện nhưng không bao giờ có cuộc gọi nào từ Nhà Trắng.
Bây giờ thì bà đã biết nhiều hơn về Obama, bà bắt đầu đánh giá cao những điểm tương đồng giữa họ như khả năng phân tích, cẩn thận, không biểu lộ cảm xúc, khó gần. Benjamin Rhodes, cố vấn an ninh quốc gia kể với tôi rằng “Tổng thống nghĩ rằng ông chưa làm việc với vị lãnh đạo nào mà chặt chẽ hơn bà ấy.” Ông nói thêm “Bề ngoài thì họ có vẻ rất khác nhau nhưng thật ra khá là giống nhau.” (Ulrich đùa rằng Obama và Merkel là một cặp khá ăn ý). Trong suốt thời gian suy thoái của Ukraina, cả hai đã tư vấn về mặt thời gian thông báo và cẩn thận giữ vị trí gần gũigiữa Mỹ và Châu Âu. Obama đối nghịch với các nhà lãnh đạo ngang tàn khác mà Merkel thường chỉ trích. Trong chuyến đi đến Washington, bà gặp một số thượng nghị sĩ trong đó có John McCain, người của đảng Cộng hòa ở tiểu bang Arizona và Jeff Sessions ở tiểu bang Alabama. Bà nhận thấy họ bận tâm đến mối thù cũ trong cuộc chiến tranh lạnh của Mỹ nhiều hơn là các sự kiện ở Ukraina.(McCain gọi cách tiếp cận của Merkel là “milquetoast (không quyết đoán, nhút nhát)”).Merkel và Obama có cùng quan điểm đó là Ukraina đang có vấn đề cần được giải quyết.
Ngày 17 tháng 7 khi tôi đang nói chuyện với Rhodes, trên TV trong phòng của ông ấy, ở tầng hầm Nhà Trắng chiếu đến các mảnh vỡ của máy bay Malaysia Airlines Flight 17 trải rộng trên cánh đồng ở phía đông của Ukraina. Nguyên nhân của vụ tai nạn vẫn chưa rõ ràng nhưng Rhodes nói, “Nếu Nga chính là kẻ bắn hạ chiếc máy bay này cùng với Mỹ và Châu Âu thì điều này sẽ thay đổi mọi thứ.” Ở Đức, sự thay đổi này đã xảy ra ngay lập tức. Cảnh các máy bay li khai cướp bóc đồ dùng của hành khách đã chết, những người bị hất tung ra trên bầu trời đã tác động đến từng cá nhân người Đức hơn là những tháng giao tranh tồi tệ ở Ukraina. Một nhà ngoại giao Đức cho biết “Mọi người nhận ra rằng thái độ tình cảm đối với Putin và Nga được dựa trên những giả định sai lầm.”Ý kiến duy trì khoảng cách giữa Nga và phương Tây đã biến mất.Mặt dù cuộc suy thoái bắt đầu gây tổn thương nền kinh tế Đức nhưng bây giờ Merkel có ba phần tư công chúng đang ủng hộ bà.Vào cuối tháng Bảy, Châu Âu nhất trí về lệnh trừng phạt tài chính và năng lượng mới.
Kể từ sau đó, quân đội và vũ khí của Nga đã tràn sang biên giới với một số lượng lớn. Chiến tranh trở nên tồi tệ hơn. Trong một bài phát biểu ở Úc tuần trước, Merkel cảnh báo rằng sự xâm lược của Nga có nguy cơ lan rộng và kêu gọi sự kiên nhẫn trong một cuộc đấu tranh lâu dài: “Ai có thể nghĩ rằng hai mươi lăm năm sau Bức tường sẽ sụp đỗ. Có một cái gì đó tương tự đang xảy ra ngay tại trung tâm Châu Âu?”Nhưng vào ngày bà phát biểu, Châu Âu thất bại trong việc vượt qua vòng mới về các lệnh trừng phạt chống lại Nga.Guttenberg cựu bộ trưởng quốc phòng nói “Chúng ta nên giữ nguyên hiện trạng.Chúng ta phải đá một cái lon lên lề đường chứ không phải đá xuống và giữ nó trên chân của chúng ta khi nó rơi xuống.”
Thời gian hợp tác chặt chẽ giữa Washington và Berlin cũng là thời gian nhận được sự bất đồng trong công chúng.Những người Đức nói với tôi rằng chủ nghĩa chống Mỹ bây giờ mạnh hơn bao giờ hết kể từ khi tranh cãi về hành trình tên lửa ở thập niên tám mươi. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa là vụ tiết lộ vào mùa thu năm ngoái. Edward Snowden đã tiết lộ các tài liệu ghi âm điện thoại bà Merkel trong vòng một thập kỷ của Cơ quan An ninh Quốc gia (N.S.A.)cho tạp chí Der Spiegel. Merkel lúc nào cũng bình thản đã bày tỏ sự phẫn nộ nhưng đối với người dân Đức đây đúng là một sự phản bội sâu sắc. Sự việc không bao giờ giảm đi-N.S.A đã vi phạm tất các các cuộc nói chuyện của tôi ở Berlin. Đặc biệt, Obama hứa sẽ chấm dứt việc nghe trộm nhưng chưa bao giờ công khai xin lỗi bà. (Ông chỉ bày tỏ sự hối tiếc của mình với bà Merkel một cách riêng tư.) Người bất đồng chính kiến của Đông Đức cũ nói “việc khai thác điện thoại của bà ấy là điều hơn cả mất lịch sự.””Đó là điều mà bạn không nên làm. Bạn bè thì không theo dõi bạn bè.’ Tôi có dịp trò chuyện với các quan chức Mỹ đang gặp vấn đề do tác động của vụ việc bị bại lộ, họ đảo mắt nhìn nước Đức vừa ngây thơ vừa giả tạo.)
Các quan chức Đức muốn gặp Mỹ về vấn đề thỏa thuận không gián điệp nhưng đã bị từ chối.Mỹ không có những cuộc gặp gỡ như vậy với bất kì nước nào cho dù đó là các nước đến từ Five Eyes, nhóm các đồng minh tình báo nói bằng ngôn ngữ tiếng anh để chia sẻ các thông tin về tình báo.Các quan chức Đức đã rút lại lời đề nghị yêu cầu Mỹ cung cấp quyền thành viên trong Five Eyes.Quan chức Chính phủ cấp cao cho biết “họ chưa bao giờ bàn bạc vấn đề này một cách nghiêm túc.””Five Eyes không chỉ là một thỏa thuận.Đó là một cơ sở hạ tầng đã phát triển hơn sáu mươi năm.”
Một quan chức ngoại giao Đức cho biết “Tôi có xu hướng tin tưởng họ.””Khi Đức tìm hiểu về Five Eyes thìĐức không muốn tham gia vào tổ chức này nữa.Về mặt pháp lí, chúng tôi không phải ở vị trí để có thể tham gia bởi vì tình báo của chúng tôi có hạn.”
Vào tháng Bảy, các quan chức Tình báo Liên bang Đức, hay là B.N.D đã bắt giữ một kẻ bị tình nghi là gián điệp của Mỹ trong văn phòng Munich của họ. Ông đã bị bắt gặp khiđang mời các doanh nghiệp Nga qua Gmail và khi Đức hỏi các đối tác Mỹ về thông tin của người đàn ông thì tài khoản của ông ta đột nhiên bị đóng. Khi bị mang đi thẩm vấn, ông thừa nhận rằng đã gởi tài liệu (dường như vô hại) đến cơ quan tình báo C.I.A của Áo trong hai năm và ông nhận được hai mươi lăm nghìn euro.Đức đã trả đũa bằng cách trục xuất trạm trưởng của C.I.A ở Berlin.Ngay sau khi sự tiết lộ của N.S.A, vụ việc thứ hai còn tệ hại hơn cả, đó là một sai lầm.Merkel rất bực tức. Không có quan chức nào ở Mỹ hay Berlin có thể cân nhắc được các lợi ích tình báo có thể gây ra các thiệt hại chính trị tiềm năng. Tổng thống không biết gì về điệp viên.Rhodes nói “Công bằng mà nói Tổng thống mong mọi người tham gia vào sự năng động của chính trị bằng cách đưa ra nhận định về những gì chúng ta nên làm và không nên làm ở Đức.”
Các vụ bê bối bối về gián điệp đã gây ảnh hưởng đến việc hỗ trợ của Đức đối với liên minh NATO và việc hỗ trợ này thật sự cần thiết nhất khi gặp bế tắt với Nga. Lambsdorff, nghị sĩ quốc hội Châu Âu nói “Khi tôi đứng trước các cử tri và nói. ‘Chúng ta cần có một mối quan hệ vững chắc với Mỹ,’ họ hỏi ‘Vấn đề ở đây là gì?Họ là những kẻ dối trá.'”Sự trỗi dậy của Đức ở Châu Âu đã khiến Merkel trở thành một một người hỗ trợ tận tụy nhưng Lambsdorff nói “điều này thật vô ích” Sự hỗ trợ này được khấu trừ từ số tiền của bà. Việc từ chối Washington bây giờ cũng tốt cho Đức.”
Obama lo lắng nên đã cử giám đốc nhân sự của mình, ông Denis McDonough đến Berlin vào cuối tháng bảy để xoa dịu các quan chức Đức. Trong suốt cuộc họp kéo dài bốn tiếng đồng hồ, họ đã thỏa thuận để tạo ra bộ quy tắc rõ ràng hơn về vấn đề gián điệp và chia sẻ tình báo. Nhưng các chi tiết khác vẫn đang được bàn bạc tiếp và chỉ một nữa công chúng Đức nhìn thấy sự thuận lợi của mối quan hệ với Mỹ. Đây là mức thấp nhất ở Châu Âu.Tuy nhiên, mức này lại tốt hơn so với Hy Lạp.
Trong một ý nghĩa nào đó, chủ nghĩa chống Mỹ của Đức đang đợi để được khai thác.Chính trị cánh tảcó xu hướng chống tư bản, quay lại những năm sáu mươi và chính trị cánh hữu chống dân chủ, thậm chí còn quay lại ở mốc thời gian sớm hơn.Giai đoạn giữa, nhiều người Đức, đặc biệt là đối với người già hơn xem Mỹ như là cha đẻ của nền dân chủ-vai trò này khiến cho Mỹ gần như thất vọng. Peter Schneider vừa là tiểu thuyết gia vừa là nhà báo bày tỏ thái độ của mình: “Bạn đã tạo ra một hình ảnh của một vị cứu tinh, nhưng khi nhìn vào bạn chúng tôi phát hiện ra bạn thật sự không hoàn hảo một tí nào, bạn thật sự đã thất bại, một nhà kinh doanh tồi và bạn không còn có thêm ý tưởng nào nữa.” Trong chiến tranh Iraq, Guantánamo, những người thất nghiệp, những kì vọng không được đáp ứng của Tổng thống Obama và bây giờ là gián điệp “Thật sự những hành động của bạn không giống những gì bạn đã hứa và vì vậy chúng tôi cảm thấy bị lừa dối.”
Sự gia tăng của chủ nghĩa chống Mỹ và sự cảm thông của Đức đối với Nga chứng tỏ có một điều gì đó sâu sắc hơn đang diễn ra. Trong suốt Thế chiến Thứ nhất, Thomas Mann đã để tác phẩm “The Magic Mountain (Ngọn núi kì diệu)” sang một bên và bắt đầu biên soạn một loạt các bài viết kì lạ và đam mê về nước Đức và chiến tranh. Chúng đã được xuất bản vào năm 1918, chỉ trước khi cuộc Đình chiến diễn ra với tên gọi là “Reflections of a Nonpolitical Man (Những phản ánh của một người đàn ông phi chính trị).”Trong đó, Mann nói về tính cách và triết lý quốc gia. Ông ấy là đồng minh của chính mình, là một người nghệ sĩ với “văn hóa, tinh thần, tự do, nghệ thuật” chống lại nền văn minh tự do của Pháp và Anh mà anh trai của ông Heinrich đã ủng hộ, nơi mà trí thức luôn được chính trị hóa. Truyền thống của người Đức là độc đoán, bảo thủ và “phi chính trị”, gần với tinh thần của Nga hơn là chủ nghĩa duy vật của nền dân chủ Châu Âu. Chiến tranh đại diện cho cuộc nổi loạn của Đức chống lại phương Tây.Đế quốc Đức từ chối dùng các nguyên tắc toàn cầu về nhân quyền và quyền bình đẳng.Mann trở thành người ủng hộ về các giá trị dân chủ lưu vong trong suốt thời kì của Đức Quốc Xã và ông ấy chưa bao giờ bác bỏ “những Phản ánh đó.”
Nhiều người ở Berlin cho rằng cuốn sách khó khăn và bị quên lãng này có một điều gì đó nói về nước Đức trong thời đại của Merkel. Sự thống nhất đất nước và sức mạnh của nó qua cuộc suy thoái đồng euro có lẻ khiến Đức quay trở lại bản sắc của Cộng hòa Liên bang thời hậu chiến tranh và Bộ luật Cơ bản của nó chịu sự ảnh hưởng nặng nề của Mỹ. Georg Diez, là nhà báo và cũng là một tác giả nói “Tây Đức là một đất nước tốt.” “Phương Tây, nước Mỹ trẻ trung, đáng yêu. Nhưng có lẻ đó chỉ là vẻ bề ngoài.Nước Đức càng ngày càng mang rõ bản sắc của mình hơn và xa dần các đặc tính của phương Tây.”Đức đã tìm thấy cội rễ của quốc gia mình.”
Diez không nói rằng đây là một điều tốt. Ý của ông ấy là Đức trở nên ít dân chủ hơn bởi vì về cơ bản những gì Đức muốn là ổn định, an toàn, an ninh, phát triển kinh tế và trên tất cả là sống trong hòa bình trong khi một số người khác thì chăm bẵm vào tiền của họ và giữ đất nước họ tránh khỏi chiến tranh. Họ có chính xác một vị Thủ tướng mà họ muốn.
Merkel, 60 tuổi là một chính trị gia thành công nhất trong lịch sử Đức hiện đại. Sự nổi tiếng của bà có khoảng bảy mươi lăm phần trăm là không được biết đến do đây là thời kì của sự oán giận đối với các nhà lãnh đạo được đắc cử. Sự minh bạch thể hiện trên chữ kí chính trị của bà với biến tố của đức Tin lành và tính ngay thẳng của người Phổ. Một lần, cùng với một nhóm nhà báo trong quầy bar của khách sạn ở Trung Đông, bà nói “Các anh, chị có tin vào điều đó không?” Bây giờ tôi là một Thủ tướng! Tôi đang làm gì ở đây? Khi tôi lớn lên ở G.D.R, chúng tôi tưởng tượng người dân tư bản là những người mặc áo choàng dài màu đen, đội nón, hút xì gà và có những đôi chân to như phim hoạt hình. Và bây giờ tôi đang ở đây và họ phải lắng nghe tôi!”Dĩ nhiên, hình ảnh trước công chúng của bà cũng phải được tính toán một cách kĩ lưỡng.Vị quan chức cấp cao nói “Bà ấy quá cẩn thận đến nỗi không cho ai thấy được những gì bà mong muốn.”
Merkel vẫn sống ở miền trung Berlin, trong một căn hộ cho thuê và có một viên cảnh sát đang đứng bên ngoài, băng qua một con kênh từ Pergamon là một bảo tàng đồ cổ tân cổ điển rất tuyệt vời. Trong đó có một cái còi bằng đồng thau với tên của chồng bà, “PROF. DR. SAUER”.Bị lấn át trong văn phòng khổng lồ của mình bao gồm những khối bê tông và tấm kính lớn, Thủ tướng Merkel làm việc trên một cái bàn bình thường chỉ ngay sau cánh cửa. Một cộng sự chính trị lâu năm của bà cho biết “Người phụ nữ này rất bận rộn.””Bà ấy chưa bào giờ ngủ hơn năm tiếng đồng hồ. Tôi có thể gọi bà ấy vào lúc một giờ sáng. Bà ấy thức dậy để đọc hồ sơ của các quan chức, không phải là các tác phẩm văn học.”
Merkel tiếp khách tại phủ Thủ tướng với các món ăn của Đức như là súp khoai tây và cải nhồi bông. Khi bà ấy đi ăn với một vài người bạn tại một nhà hàng Ý yêu thích nhất, trong suốt cuộc nói chuyện bà không nhìn lên để chào công dân của mình và những người đó cũng biết rằng không nên làm phiền bà. Khi chồng của bà gọi Philharmoniker để mua vé (Merkel và Sauer là những người yêu âm nhạc, niềm đam mê của họ được dành cho Wagner và Webern) và Philharmoniker đề nghị tặng vé cho ông nhưng ông khăn khăn đưa cho Philharmoniker số thẻ tín dụng của mình.Sau đó, họ tìm chỗ ngồi mà hầu như không ai để ý. Một lần bạn của tôi ngồi cạnh Merkel xuống Kurfürstendamm và họ đã nói chuyện với nhau về đầu tóc. Thủ tướng, người có đầu tóc đã từng bị chế giễu nói “Màu tóc là một thứ rất quan trọng đối với phụ nữ”
Đầu năm nay, tổng thống Joachim Gauck đã nói một cách tóm tắt khi ông gọi điện cho Đức để nhận trách nhiệm toàn cầu bao gồm cả vai trò trong chính trị. Đó là một bài diễn văn mà Merkel (Người không đưa ra nhận xét gì) sẽ không bao giờ đọc, đặc biệt là sau khi một cuộc thăm dò được thực hiện bởi bộ ngoại giao vào tháng năm cho thấy rằng sáu mươi phần trăm công chúng nghi ngờ Đức đang có nhiều liên quan hơn đến các vấn đề trên thế giới. Các phóng viên người Đức nhận thấy rằng Merkel gần như không thể giữ kín những chuyện này được nữa.Ulrich Schulte, người báo cáo về Thủ tướng cho Die Tageszeitung nói “Chúng ta phải tìm kiếm các chủ đề.”Sự riêng tư của Merkel mà họ rất ngưỡng mộ và thích thú nhưng bị cấm trích dẫn đã biến mất trước công chúng. Bất kì người trợ lý hay người bạn nào phản bội lại lòng tin dù chỉ là nhỏ nhất sẽ bị đuổi ra ngoài. Truyền thống Đức, nhiều lần phản ánh, đang ngày càng trở nên ôn hòa hơn, dành thời gian để viết về những vấn đề sức khỏe và các vấn đề phong cách sống khác.Hầu hết các phóng viên chính trị mà tôi tiếp xúc đều bỏ phiếu cho Merkel mặc dầu họ đang làm công việc không liên quan. Không có lí do nào là không thể.
Trong khi đó, Merkel đã trung lập phe đối lập bằng cáchlấy đi các thông tin của họ. Bà đã yêu cầu liên đoàn lao động giảm độ tuổi về hưu cho những người lao động nhất định và tăng trợ cấp nhà nước cho các bà mẹ và người lớn tuổi. (Bà nói với Dirk Kurbjuweit, ở tờ báo Der Spiegel rằng nước Đức đã già đi và bà phụ thuộc nhiều hơn vào các cử tri cao tuổi) Trong năm 2011, thảm họa hạt nhân Fukushima, Nhật Bản, làm cho Merkel sốc, và bà đã đảo ngược vị trí của mình về vấn đề năng lượng hạt nhân: Đức sẽ phát triển lĩnh vực này trong các thập kỷ tiếp theo, trong khi Đức vẫn tiếp tục dẫn dắt nền kinh tế công nghiệp lớn nhất thế giới về năng lượng gió và mặt trời. (Một phần tư năng lượng của đất nước hiện nay được sản xuất từ các nguồn tái tạo.) Trong khi đó, bà cố gắng hạn chế các ý kiến không cảm thông từ trong đảng của mình.Ví dụ, bà nói ra sự cần thiết của việc chào đón thêm nhiều người nhập cư. Những người ủng hộ từ đảng Dân chủ Xã hội và đảng Xanh càng ngày càng có ít lí do để bỏ phiếu, và dần dần các cử tri sẽ từ chối. Schneider, một thành viên dẫn đầu của thế hệ 68 cho biết, ” Angela Merkel đúng là thiên tài: bà thực sự khiến các định hướng của đảng trở nên vô nghĩa.”
Mùa thu này, trong các cuộc bầu cử được tổ chức ở ba tiểu bang thuộc Đông Đức cũ có một đảng cánh hữu mới với tên gọi là Alternative for Germany (AfD), đã cho thấy sức mạnh của mình với số phiếu là mười phần trăm. AfD muốn Đức rút khỏi khu vực đồng euro và phản đối chính sách tự do của bà Merkel về hôn nhân đồng tính và nhập cư. Trong di đưa đảng của mình lên vị trí trung tâm, bà Merkel đã tạo ra một khoảng cách trong giới chính trị Đức về sự tương đương dân túy đối với Mặt trận Quốc gia Pháp và Đảng Độc lập của Vương quốc Anh. Nếu nền kinh tế Đức tiếp tục phát triển chậm, bà Merkel khó mà vượt qua được các thách thức của nền chính trị đảng phái như Mutti, fan hâm mộ cuồng nhiệt nhất đội bóng đoạt giải World Cup.
Bây giờ, câu hỏi chính trị cấp bách nhất tại Berlin là liệu bà ấy có được đảm nhiệm nhiệm kỳ thứ tư, trong năm 2017 hay không. Joschka Fischer nói rằng dưới thời của bà Merkel nước Đức như trở lại thời kỳ Biedermeier, khoảng thời gian giữa giai đoạn kết thúc cuộc chiến tranh Napoleon năm 1815 và cuộc cách mạng tự do năm 1848. Thời gian này Trung Âu đang ở trong hòa bình và tầng lớp trung lưu tập trung vào phát triển sự giàu có của mình. Fischer nói “Bà cai quản nước Đức trong thời gian mặt trời đang chiếu sáng mỗi ngày, và đó là ước mơ của mỗi chính trị gia được bầu một cách dân chủ”, -nhưng lại “không có cuộc tranh luận trí tuệ.” Tôi cho rằng mỗi giai đoạn Biedermeier phải kết thúc.
Sự đồng thuận về mặt chính trị dẫn đến sự thành công về mặt kinh tế, công dân tự mãn, báo chí tuân thủ, và một nhà lãnh đạo nổi tiếng, người luôn gắn liền với các ý kiến của dư luận. Nước Đức của Merkel gợi nhớ đến nước Mỹ của Eisenhower.Ngày nay những gì Mỹ ghen tị vớisự suy giảm của quốc gia làm cho Đức phải khó chịu.Nền dân chủ của họ là chưa đủ tuổi để được nghỉ ngơi.
Kurbjuweit nói với tôi “Chúng tôi đã tiếp nhận nền dân chủ từ các bạn, như một món quà mà tôi muốn nói trong những năm bốn mươi và năm mươi” “Nhưng tôi không chắc chắn nền dân chủ có phù hợp với đất nước của tôi hay không.Chúng tôi, những người Đức luôn luôn thực hành dân chủ -chúng tôi vẫn đang còn trong quá trình đào tạo.”Kurbjuweit vừa xuất bản một cuốn sách được gọi là “There Is No Alternative (Không có một thay thế nào khác). “Đó là một cụm từ mà Merkel dùng cho chính sách đồng euro của mình, nhưng Kurbjuweit lại sử dụng nó để mô tả sự thành công của Thủ tướng trong việc thay máu cho nền chính trị của Đức. Ông nói “Tôikhông không có ýnền dân chủ sẽ biến mất nếu Merkel làm Thủ tướng trong hai mươi năm,”. “Nhưng tôi nghĩ rằng nền dân chủ sẽ sự rút lui trên thế giới, và đó là một vấn đề đối với nền dân chủ ở nước chúng ta. Bạn phải giúp cho người dân quen với thực tế rằng dân chủ là một nỗi đau trong lòng, họ phải chiến đấu, và tất cả mọi người, mỗi người dân là một chính trị gia không chỉ Merkel. “
Người dịch: Thanh Thủy – Cát Tường Quân

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét